Cách cho trẻ sơ sinh bú bình, bú mẹ không bị trớ hay sặc

1. Hướng dẫn cách cho trẻ sơ sinh bú mẹ đúng chuẩn 

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh. Vì thế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích, mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ trong suốt 6 tháng đầu đời đồng thời phải đảm bảo cho con bú đúng cách. Điều này không chỉ giúp con hấp thu sữa mẹ tốt hơn, mà còn hạn chế tình trạng trẻ bị mỏi cổ, quấy khóc vì mẹ bế sai tư thế. Sau đây là một số cách cho trẻ bú đơn giản và dễ thực hiện dành cho mẹ tham khảo: 

1.1. Cách bế khi cho con bú

Mẹ hãy bế con ở tư thế sao cho đầu và người của trẻ nằm trên một đường thẳng, mặt hướng vào bầu vú và mũi đối diện núm vú. Sau đó, mẹ ôm con sát vào người, tay đỡ mông, mắt nhìn xuống dưới mặt con và trò chuyện. 

1.2. Cách nâng bầu vú mẹ khi cho con bú

Mẹ đặt ngón tay cái trên vú, các ngón còn lại đỡ phía dưới bầu ngực, trong khi ngón tay trỏ nâng vú để bé ti mẹ dễ hơn. 

1.3. Cách cho bé ngậm bắt vú đúng

Mẹ hãy chạm đầu vú vào môi trên của bé, chờ bé mở miệng thì đưa núm vú vào miệng của con, sao cho cằm chạm vào vú mẹ và môi hướng ra ngoài. 

1.4. Cách vỗ ợ hơi sau khi bú

Vỗ ợ hơi cũng là một phần quan trọng trong quá trình cho bé bú mẹ. Cụ thể, mẹ cần chú ý đến biểu hiện cho thấy bé không thoải mái khi đang bú và phải được nghỉ để vỗ ợ. Trong trường hợp con bú bình thường thì hãy đợi con bú xong thì hãy giúp bé ợ hơi. Cách thực hiện như sau: Dùng tay đỡ đầu và cổ của bé, đồng thời đảm bảo bụng và lưng thẳng, không được cong. Nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ lưng của bé, đến khi nghe tiếng con ợ là được.

2. Gợi ý cho mẹ 6 tư thế cho con bú đúng cách 

Sau đây là thông tin về 6 tư thế cho bé bú hiệu quả, đảm bảo quá trình cung cấp sữa mẹ cho con được an toàn hơn. 

2.1. Tư thế ôm nôi 

Đây là tư thế cơ bản nhất khi cho trẻ sơ sinh bú. Cụ thể, để đảm bảo bé thoải mái trong suốt quá trình bú và tránh tổn hại đến cột sống của con, mẹ nên ôm bé sao cho 3 điểm: đầu – lưng – mông bé nằm trên một đường thẳng. Điều này nghĩa là mẹ đặt con nằm nghiêng, đối diện với bầu ngực và bụng của bé chạm vào bụng mẹ. Sau đó, mẹ cho con bú bên ngực nào thì dùng tay cùng phía với bầu ngực đó để đỡ bé.

2.2. Tư thế ôm bóng

Mẹ cho bé nằm bên phải hoặc bên trái cánh tay, miệng của bé ngang tầm với đầu ti của mẹ. Dùng tay thuận nâng nhẹ nhàng đầu và gáy của bé, tay còn lại giữ ngực và cho con bú. Đa phần tư thế này phù hợp với trường hợp mẹ sinh mổ có vết thương chưa lành, mẹ có bầu vú hoặc đầu ti quá lớn, sữa mẹ nhiều và chảy mạnh. 

Ngoài ra, chị em phải lưu ý giống như tư thế ôm nôi, cho trẻ sơ sinh bú đúng cách với tư thế ôm bóng là luôn luôn đảm bảo đầu, lưng và mông của trẻ nằm trên một đường thẳng. Nếu sai tư thế có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cổ của bé về sau.

2.3. Tư thế giữ Koala

Như tên gọi, đối với tư thế cho trẻ sơ sinh bú này, mẹ phải ngồi thẳng, đặt bé ngồi trên đầu gối, điều chỉnh ngực vừa tầm với miệng bé, dùng đầu gối làm điểm tựa và 2 tay của mẹ giữ người của bé như chú gấu Koala. Ưu điểm khi áp dụng tư thế giữ Koala là giúp mẹ hạn chế tình trạng mỏi tay, nhờ đó quá trình bú của bé ít gián đoạn.

2.4. Tư thế ngồi tựa lưng cho con bú

Nếu nhà có sẵn ghế tựa lưng thì mẹ đừng ngần ngại áp dụng tư thế này để giảm mệt mỏi và bảo vệ cột sống tốt hơn nhé. Cho trẻ sơ sinh bú mẹ đúng cách với tư thế ngồi tựa lưng được thực hiện như sau: mẹ nằm ngả lưng về phía sau, tựa vào thành ghế và giữ nghiêng một góc 45 độ. Tiếp đó, đặt bé nằm trên bụng và tì vào ngực mẹ để bú. Mẹ đừng quên đặt tay nhẹ nhàng trên lưng hoặc đỡ nhẹ phía sau đầu của bé, để con dễ bú hơn nhé!

2.5. Tư thế bú nằm cho trẻ sơ sinh

Tư thế cho bé bú này phù hợp trong trường hợp mẹ mới sinh chưa hồi phục sức khỏe, cho trẻ bú để ngủ, mẹ tranh thủ nghỉ ngơi khi cho con bú. Các bước thực hiện đơn giản như sau: mẹ chỉ cần nằm nghiêng, dùng gối mềm kê cao đùi và đầu gối. Tiếp theo, cho trẻ nằm nghiêng, đầu hướng vào ngực mẹ, miệng bé đối diện với đầu ti và cho bé bú. 

Mẹ nên kê gối hoặc dùng tay đỡ đầu bé cao hơn thân người để tránh con bị sặc sữa, tay còn lại mẹ có thể ôm lấy hông trẻ hoặc điều chỉnh đầu ti để con bú thuận lợi hơn. 

2.6. Tư thế bú song sinh

Đối với các mẹ sinh đôi, khi hai bé khát sữa cùng lúc, hoặc hai bên đầu vú của mẹ tiết sữa nhiều cùng lúc, mẹ nên cho bé ti sữa bằng tư thế bú song sinh để đảm bảo lượng sữa tiết ra đều đặn, đủ cho con hấp thu:

  • Để hai trẻ nằm song song bên phía hông của mẹ, hai chân đặt phía sau, đầu hướng về trước và tiếp xúc với vú của mẹ

  • Mẹ có thể sử dụng một số đồ vật mềm mại để lót bé như gối hoặc khăn để tránh quá trình cho bé bú, mẹ bị mỏi tay.

  • Mỗi bé đều có thể trạng riêng nên có bé bú mạnh, có bé bú yếu hơn. Nếu bé nào bú yếu hơn, mẹ nên ưu tiên cho bé thích nghi với đầu vú trước, sau đó tiếp tục cho bé còn lại bú.

  • Mẹ cần linh hoạt thay đổi vị trí cho hai bé, để đảm bảo lượng sữa và đầu vú không bị lệch cũng như giúp mắt bé điều tiết tốt hơn.

Từ 6 tư thế cho con bú đúng cách trên đây, mẹ có thể linh hoạt sử dụng tư thế nằm hoặc ngồi khác nhau tùy vào sức khỏe của mẹ và bé.

3. Khi nào mẹ nên tập cho bé bú bình?

Cho trẻ sơ sinh bú bình là một giải pháp thay thế tối ưu, khi mẹ không thể duy trì cho con bú trực tiếp trong một số trường hợp sau:

  • Mẹ ít sữa, không có đủ sữa để nuôi con. 

  • Mẹ muốn trẻ cai bú mẹ bán phần, nghĩa là xen kẽ cữ bú mẹ với bú bình. 

  • Mẹ bắt đầu quay trở lại công việc, không có thời gian cho con bú. 

  • Mẹ sinh mổ chưa có sữa cho con bú.

  • Mẹ đang dùng thuốc điều trị theo toa hoặc mắc phải bệnh lý lây nhiễm. 

  • Bé bị sứt môi, vòm miệng, gặp khó khăn khi nuốt và hít thở. 

4. Tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách, không bị sặc

Khi cho bé bú, mẹ nên đặt đầu bé cao hơn phần thân từ cổ trở xuống. Đây là cách cho trẻ sơ sinh bú bình không bị trớ.

Ngoài ra, mẹ cũng có thể đặt trẻ ở tư thế ngồi thay vì bế nằm ngang trên tay. Sau đó, đặt bình sữa ở vị trí nằm ngang, đặt núm vú bình sữa vào miệng trẻ, cọ nhẹ vào môi để kích thích con mở miệng. Tiếp đến nhẹ nhàng trượt núm vú vào miệng bé để bé bú.

Nếu bé có dấu hiệu muốn tạm dừng bú sữa, mẹ hãy từ từ đặt bình sữa thẳng đứng nhằm ngăn sữa chảy vào miệng. Khi bé muốn bú tiếp, mẹ tiếp tục nghiêng bình sữa về vị trí nằm ngang để bé bú. 

Một vài lưu ý cần biết khi cho bé bú bình: 

   • Không nâng hoặc để bình sữa trong miệng trẻ.

   • Không để bé vừa ngậm bình vừa ngủ vì sữa có thể đọng lại các kẽ răng của trẻ gây sâu răng.

   • Không ép bé uống thêm nếu bé quấy khóc, tránh cho bé nuốt phải hơi trong bình sữa dễ gây nôn trớ.

   • Pha sữa với nhiệt độ vừa phải, không quá nóng.

5. Mách mẹ 10+ cách cho em bé sơ sinh bú bình hiệu quả, đúng cách

Dưới đây là một số cách tập cho trẻ bú bình được áp dụng phổ biến, cha mẹ nên tham khảo để giúp con “ti sữa” thoải mái và hợp tác hơn. 

5.1. Để người thân tập cho bé bú bình 

Đối với một số trẻ sơ sinh, trẻ đã quen với mùi trên cơ thể của mẹ nên khó tiếp nhận khi mẹ tập cho trẻ bú bình. Do đó, ở trường hợp này, mẹ nên nhờ người thân cho con bú. Dần dần, trẻ có thể làm quen và chấp nhận bú bình. 

5.2. Đảm bảo tư thế cho trẻ sơ sinh bú đúng cách 

Đối với trẻ bú bình, mẹ không nên áp dụng cách cho con bú nằm vì khi ngậm núm vú, đôi khi trẻ vô tình mút mạnh, làm cho sữa nhanh chóng đi vào đường thở, dẫn đến tình trạng sặc sữa. Tốt nhất, mẹ nên tham khảo tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình được đề cập ở trên, đồng thời thực hiện vỗ ợ hơi đúng cách, để con cảm thấy dễ chịu hơn sau khi bú. 

5.3. Cách tập cho trẻ sơ sinh bú bình ngoan hơn: Cho sữa mẹ vào bình sữa của con 

Nếu mẹ không biết cách cho trẻ bú bình như thế nào, hãy áp dụng mẹo này. Theo đó, hãy cho sữa mẹ vào bình sữa của con. Khi ngửi thấy mùi sữa quen thuộc, trẻ dễ chấp nhận hơn và chịu mút thử, từ đó làm quen với việc bú bình. 

5.4. Sử dụng núm vú bình sữa có hình dạng tương tự núm vú mẹ

Hãy lựa chọn núm vú mềm, có hình dạng gần giống với ti mẹ. Nhờ vậy, trẻ có thể làm quen, chấp nhận bú bình, thậm chí bú nhiều và ngoan hơn. 

5.5. Cách cho bé bú bình đúng cách: Hãy chờ đến khi bé thực sự đói

Thay vì cho bú ngay khi trẻ có dấu hiệu đói, cha mẹ hãy đợi thêm một chút để trẻ thực sự đói. Với nhiều trẻ, khi quá đói, trẻ có thể chịu ngậm bình sữa ngay.

5.6. Cách cho trẻ sơ sinh bú bình: Giả vờ thơ ơ với con 

Nhiều phụ huynh không thực hiện cách tập cho bé bú bình vì mỗi khi bú, trẻ quấy khóc khiến cha mẹ “xót”. Tuy nhiên, cách tốt nhất là bạn nên giả vờ thờ ơ và cư xử bình thường trước tình huống này. Nhờ vậy, trẻ có thể nhanh chóng làm quen, chấp nhận bú bình cho các bữa tiếp theo.

5.7. Giữ bình sữa khi trẻ bú và theo dõi trẻ

Nhiều cha mẹ có thói quen đặt con trong tư thế bú bình, sau đó dùng chăn hoặc vật dụng khác đỡ bình sữa. Đây là một thói quen nguy hiểm vì chỉ cần một chút lơ là, có thể khiến trẻ bị trớ, sặc sữa không kịp xử lý. Chính vì thế, để cho con bú đúng cách và không bị trớ, mẹ nên giữ bình sữa khi cho con bú; đồng thời, quan sát thường xuyên, để chắc chắn trẻ đang bú tốt, không có dấu hiệu bất thường. 

5.8. Cho bé chơi đùa để làm quen với bình sữa 

Đây là cũng là một cách tập cho trẻ bú bình hiệu quả. Theo đó, nếu mẹ để bé tự do làm quen với bình sữa, điều này giúp con dễ dàng chấp nhận và không cảm thấy khó chịu. 

5.9. Cách cho trẻ bú bình khi no 

Nếu em bé của mẹ cảm thấy “thù địch” với bình sữa khi đói thì hãy thử áp dụng mẹo ngược lại, đó là cho con bú bình khi đang bú mẹ. Việc xen kẽ này giúp bé chịu làm quen và sẵn sàng hơn cho mỗi cữ bú. 

5.10. Cách cho bé bú bình đúng cách: Hãy cho con bú theo nhịp 

Mẹ hãy thử cho con bú bình theo nhịp độ để hạn chế nguy cơ sặc sữa xảy ra. Cụ thể, hãy đặt trẻ ở tư thế ngồi thay vì được bế nằm ngang trên tay. Bình sữa lúc này được đặt ở vị trí nằm ngang, song song với mặt đất thay vì nằm nghiêng để bé kịp soát nhịp bú và dòng sữa tốt hơn. Duy trì tư thế này khoảng 20 phút thì đổi bên như khi bú mẹ. 

Nếu trẻ muốn tạm dừng, hãy nhẹ nhàng hướng bình sữa xuống dưới sao cho núm vú chạm vào môi dưới, để sữa không còn chảy vào miệng. Khi trẻ muốn bú tiếp, mẹ hãy lặp lại thao tác trên đây, đồng thời giữa mỗi lần bú, hãy xoa lưng của con nhẹ nhàng để bé ợ hơi.

5.11. Cách tập cho bé bú bình dạng ăn chậm 

Cuối cùng, cách cho trẻ sơ sinh bú bình không bị trớ là hãy cho con bú chầm chậm như khi bú mẹ. Cụ thể, mẹ cho trẻ bú từ 5 đến 10 hơi thì lấy bình sữa ra để trẻ nuốt và thở sau đó tiếp tục. Lặp lại điều này giúp trẻ bú chậm hơn, nhờ đó hạn chế tình trạng nôn, trớ sữa. 

6. Cách xử lý nhanh khi bé bị sặc sữa

Nếu không may bé bị sặc sữa do phương pháp hoặc tư thế cho bé bú không đúng cách, mẹ nên bình tĩnh và có thể áp dụng một số cách xử lý như sau:

6.1. Hút sữa trực tiếp

Dùng miệng nhanh chóng hút sữa từ miệng và mũi của trẻ (miệng trước, mũi sau). Thao tác càng nhanh, càng giảm nguy cơ sữa đi sâu vào khí quản làm tắc nghẽn đường thở.

6.2. Vỗ lưng, ấn ngực

Đặt bé nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay phải. Dùng tay trái vỗ nhẹ 5 cái vào vị trí giữa hai xương bả vai rồi lật trẻ lại. Mục đích của động tác này là tăng áp lực trong lồng ngực để đẩy sữa ra khỏi đường hô hấp của trẻ. 

Trong trường hợp bé vẫn còn sặc sữa, mẹ hãy đặt bé nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, sau đó dùng ngón giữa và ngón trỏ ấn nhẹ 6 cái ở dưới xương ức, cũng như đường nối hai bên ngực. 

Lưu ý: Khi thực hiện các động tác vừa kể trên, cần phải cẩn thận. Người sơ cứu phải có kinh nghiệm hoặc đã được huấn luyện thông qua các khóa học.

6.3. Đưa trẻ đi cấp cứu

Cách xử an toàn nhất là cha mẹ hãy nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được xử lý.

7. Một số thắc mắc thường gặp khi tập cho bé bú bình, bú mẹ lần đầu

Ngoài tìm hiểu về cách cho con bú đúng cách, nhiều phụ huynh còn có thắc mắc như:

7.1. Vì sao đã áp dụng cách cho trẻ sơ sinh bú đúng cách nhưng con vẫn bị nôn trớ?

Nếu mẹ đã thực hiện cách tập cho trẻ bú bình, bú mẹ đúng chuẩn, nhưng bé vẫn bị nôn trớ thì điều này có thể là do hội chứng trào ngược. Đây là tình trạng phổ biến khi cơ thắt thực quản dưới của em bé chưa phát triển hoàn thiện. Do đó, hãy đưa bé đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được hỗ trợ xử trí. 

7.2. Bé không chịu bú bình, phải làm sao? 

Có nhiều lý do khiến trẻ không chịu bú bình, phụ huynh phải kiên nhẫn tìm ra nguyên nhân để có cách cho trẻ bú bình phù hợp.

Ví dụ, nếu trẻ không chịu bú bình do chưa thực sự đói, mẹ hãy đợi đến khi con đói thì mới cho bú. Hoặc, nếu trẻ đang ăn dặm thì chỉ nên cho ăn vừa đủ, tránh cho bé quá no và giảm uống sữa. Đối với trẻ mới bắt đầu dùng sữa công thức, nguyên nhân bé “từ chối” bú có thể do sữa có vị không hợp. 

Trong trường hợp này, mẹ không cần phải quá lo lắng. Bật mí cho mẹ là Friso Gold có hương vị thanh nhạt tự nhiên, gần gũi giúp bé dễ dàng “tiếp nhận” ngay lần đầu tiên. 

Chưa dừng lại ở đó, vì chỉ xử lý nhiệt 1 lần (từ sữa tươi thành sữa bột) nên Friso Gold bảo toàn > 90% đạm sữa mềm nhỏ, giúp bé dễ dàng tiêu hóa và hạn chế tình trạng táo bón. Ngoài ra, sữa còn bổ sung chất xơ GOS và 5 loại Nucleotide, giúp con hấp thu nhanh các dưỡng chất để phát triển đều. Khám phá chi tiết thành phần, công dụng và các sản phẩm Friso Gold tại https://www.friso.com.vn/friso-gold mẹ nhé!

Với toàn bộ thông tin trên đây, hi vọng phụ huynh đã nắm rõ bí quyết cho con bú đúng cách, áp dụng cho cả bú mẹ và bú bình. Ngoài ra, để đảm bảo trẻ thích ứng nhanh và kích thích trẻ bú sữa ngon lành, phụ huynh nên tham khảo các loại sữa có vị thanh nhạt tự nhiên, hạp với khẩu vị của con trong trường hợp không thể nuôi con bằng sữa mẹ.