Trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua: Nguyên nhân và cách khắc phục

1. Trẻ sơ sinh đi ngoài phân chua là bình thường hay bất thường?

Ở những lần đầu đi tiêu, trẻ sơ sinh sẽ đi phân su màu xanh đen, đặc dính, không mùi. Sau đó khi hệ tiêu hóa đẩy hết phân su ra ngoài, phân của trẻ sẽ dần chuyển thành màu vàng, có hoặc không mùi tùy theo nguồn dinh dưỡng:

• Với trẻ bú mẹ: Phân thường có màu vàng tươi hoặc vàng mù tạt, kết cấu sệt và có thể lợn cợn. Mùi phân của trẻ bú mẹ thường không có mùi hoặc có mùi ngọt nhẹ, và việc con đi ngoài thường xuyên là điều bình thường.
• Với trẻ bú sữa công thức: Phân thường đặc có kết cấu giống như bơ đậu phộng và mùi nồng hơn so với phân của trẻ bú mẹ.

Vậy khi nào phân chua là bình thường, khi nào là bất thường?

Nếu phân của trẻ sơ sinh chỉ có mùi hơi chua, không kèm các triệu chứng nào khác và con vẫn tăng cân đều đặn thì là bình thường. Ngược lại, bé đi ngoài có mùi chua, lỏng kèm một số dấu hiệu như lẫn nhầy, phân sủi bọt, thậm chí có lẫn máu và con quấy khóc, chán ăn, nóng sốt… rất có thể đường tiêu hóa của con gặp vấn đề bất thường.

>> Xem thêm: Nguyên nhân trẻ sơ sinh đi ngoài có nhầy và cách khắc phục

2. Nguyên nhân khiến phân trẻ sơ sinh có mùi chua

Trẻ đi ngoài phân chua có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như do hệ tiêu hóa không hấp thu hết dưỡng chất, bị nhiễm khuẩn đường ruột, chế độ ăn của con có nhiều tinh bột,... Ngoài ra, trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua đôi khi cũng là dấu hiệu của bệnh lý.

2.1. Hệ vi sinh đường ruột của trẻ bị mất cân bằng

Bên trong đường ruột tồn tại song song cả lợi khuẩn lẫn hại khuẩn theo tỷ lệ 85% lợi khuẩn và 15% hại khuẩn. Khi hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng do các bệnh lý như nhiễm khuẩn đường ruột, số lượng hại khuẩn tăng lên gây rối loạn tiêu hóa và khiến thức ăn không được xử lý hoàn toàn. Điều này sẽ dần dẫn đến hiện tượng phân có mùi chua, chướng bụng,... ở trẻ sơ sinh.

2.2. Hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, không hấp thụ hết dưỡng chất

Hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ thường khá non nớt và đang dần hoàn thiện về chức năng nên nếu sữa uống không hợp dễ làm trẻ đầy bụng, khó tiêu, không hấp thu dưỡng chất trọn vẹn. Lượng dưỡng chất không được hấp thu có thể tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển và làm phân bé có mùi chua.

>> Giải đáp: Vì sao trẻ sơ sinh uống sữa công thức bị táo bón?

2.3. Cơ thể trẻ không có đủ enzyme để phân giải đường lactose

Thêm một nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh đi phân lỏng có mùi chua là do cơ thể bé bị thiếu enzyme Lactase. Điều này làm đường lactose không được tiêu hóa hiệu quả, dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa và khiến phân có mùi chua.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột ở trẻ:

• Quá trình chào đời: Trẻ sinh thường sẽ nhận được lượng lớn lợi khuẩn từ mẹ trong quá trình chào đời, giúp thiết lập hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh ngay từ đầu. Ngược lại, trẻ sinh mổ có thể thiếu nguồn lợi khuẩn này, làm chậm quá trình hình thành hệ vi sinh đường ruột.
• Sử dụng kháng sinh: Kháng sinh tuy diệt vi khuẩn gây bệnh nhưng cũng đồng thời tiêu diệt cả lợi khuẩn, tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển mạnh mẽ và gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

>> Mách mẹ: Bé uống kháng sinh bị tiêu chảy mẹ nên làm sao?

2.4. Trẻ tiêu thụ quá nhiều tinh bột

Đối với trẻ đang ăn dặm, việc tiêu thụ quá nhiều tinh bột hoặc tinh bột chưa được chế biến kỹ có thể gây áp lực lên hệ tiêu hóa non nớt của bé. Tình trạng này khiến đường ruột bị kích thích mạnh, dẫn đến các vấn đề như trẻ sơ sinh ị có mùi chua, khó tiêu, đầy bụng,...

2.5. Trẻ bị mắc bệnh lý (bệnh Crohn hoặc xơ nang)

Khi nhận thấy trẻ sơ sinh đi ngoài lỏng có mùi chua, cùng nhiều dấu hiệu bất thường như đau bụng, quấy khóc, khó chịu, mệt mỏi, sốt, nôn ói… thì có khả năng con đang bị bệnh viêm ruột từng vùng Crohn. Ngoài ra, phân của bé có mùi chua có thể đến từ bệnh xơ nang - một bệnh lý di truyền qua gen khiến dịch tiêu hóa bị đặc lại và không thể di chuyển đến ruột non để hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn.

3. Trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua và nhầy có nguy hiểm không?

Không phải mỗi khi trẻ đi ngoài có mùi chua và nhầy đều là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe. Phụ huynh hãy bình tĩnh theo dõi tổng thể các biểu hiện của bé. Nếu trẻ đi ngoài phân chua nhưng vẫn sinh hoạt, ăn ngủ bình thường và không có triệu chứng tiêu hóa bất thường nào khác, điều này có thể cho thấy hệ tiêu hóa của trẻ đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện.

Trường hợp bé đi ngoài phân chua kèm các triệu chứng bất thường như sủi bọt, màu sắc kỳ lạ (đỏ, xanh lục, đen,...), phân lẫn máu, sốt cao, buồn nôn, mệt mỏi, quấy khóc, da xanh xao,... cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám càng sớm càng tốt.

>> Tham khảo: Màu phân của trẻ nói lên điều gì? Khi nào là bình thường?

4. Nên làm gì khi trẻ sơ sinh đi ngoài phân có mùi chua?

Với trường hợp phân trẻ có mùi chua, nhưng vẫn đi ngoài đều đặn, tính chất phân bình thường thì mẹ có thể áp dụng một vài cách sau để cải thiện tình trạng này:

4.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ

Với trẻ bú mẹ, việc điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ rất quan trọng để hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé. Theo đó, mẹ nên hạn chế các thực phẩm gây khó tiêu hoặc kích ứng như đồ chiên xào, cay nóng, sữa bò hoặc hải sản (nếu nghi ngờ gây dị ứng). Song song nên tăng cường rau xanh, trái cây tươi và uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày. Điều này sẽ giúp cải thiện chất lượng sữa, hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé hoạt động trơn tru hơn và giảm tình trạng đi ngoài phân có mùi chua.

>> Tham khảo: Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ nên ăn gì và tránh ăn gì?

4.2. Đổi sữa dễ tiêu hóa, hỗ trợ tăng đề kháng đường ruột

Tình trạng đi ngoài phân chua có thể xảy ra nếu trẻ uống sữa công thức chứa đạm biến tính. Theo đó, đạm biến tính là loại đạm có cấu trúc bị vón cục do trải qua gia nhiệt nhiều lần ở nhiệt độ cao, khi uống vào sẽ làm cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ nhỏ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa và hấp thụ. Do đó, mẹ nên xem xét đổi sang loại sữa khác cho bé. Hãy ưu tiên sữa chứa đạm mềm nhỏ, tự nhiên để giúp trẻ dễ tiêu hóa, dễ hấp thu các dưỡng chất.

Hơn hết, sữa nên bổ sung hệ dưỡng chất Probiotics, HMO, GOS. Đây là những dưỡng chất ưu việt hỗ trợ nâng cao đề kháng đường ruột hiệu quả. Nhờ đó cho bé chiếc bụng khỏe với hệ vi sinh cân bằng, hạn chế rối loạn tiêu hóa thường gặp, đi phân ổn định và có nền tảng để phát triển tốt.

>> Tìm hiểu: Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy: Nguyên nhân và giải pháp

4.3. Tham khảo ý kiến bác sĩ bổ sung men vi sinh

Khi trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua và nhầy do nhiễm khuẩn đường ruột hoặc loạn khuẩn, việc bổ sung men vi sinh (probiotics) có thể mang lại hiệu quả cải thiện tốt. Tuy nhiên, mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc dược sĩ trước khi dùng men vi sinh để chọn được sản phẩm phù hợp, nhận được chỉ định về liều lượng cũng như thời gian sử dụng cho bé.

>> Xem ngay: Men vi sinh cho trẻ sơ sinh dùng sao cho hiệu quả?

4.4. Thường xuyên thay tã và đảm bảo vệ sinh cho trẻ

Khi trẻ đi phân lỏng, vi khuẩn có hại dễ phát triển và gây kích ứng da, dẫn đến hăm tã. Do đó, mẹ cần thường xuyên thay tã cho bé để giữ vệ sinh sạch sẽ, ngăn chặn vi khuẩn lây lan.

4.5. Các lưu ý khác mẹ nên biết

Song song áp dụng những cách trên, khi chăm sóc trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua và nhầy tại nhà mẹ lưu ý:

• Mẹ không tự ý dùng thuốc hay mẹo dân gian chữa trẻ đi ngoài phân chua tại nhà, vì có thể gây nhiễm trùng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con.
• Chia nhỏ các đợt uống sữa để đảm bảo con được cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất, phòng ngừa biến chứng mất nước, nhất là khi trẻ đi phân lỏng có mùi chua.
• Việc ghi lại chi tiết thói quen ăn uống của bé rất hữu ích cho bác sĩ trong việc tìm nguyên nhân chính xác và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể, nếu bé bú mẹ hoàn toàn, mẹ nên ghi lại thực đơn hàng ngày của mình. Còn với bé bú sữa công thức, mẹ hãy ghi lại loại sữa, cách pha chế và liều lượng thực phẩm bổ sung mà bé dùng.

>> Tham khảo: Trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi thối do đâu? Mách mẹ cách xử trí

5. Khi nào nên đưa trẻ đến cơ sở y tế?

Nếu nhận thấy bé đi ngoài phân chua kèm các triệu chứng bất thường dưới đây, cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ để được kiểm tra, chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp:

• Phân quá lỏng, nhiều nước, sủi bọt hoặc có màu sắc kỳ lạ như đỏ, xanh lục, đen…
• Phân trẻ có mùi chua và nhầy lẫn máu kèm sốt cao, sưng bụng, buồn nôn.
• Trẻ có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc bất thường, da xanh xao.

6. Các thắc mắc liên quan

Dưới đây là một số thắc mắc thường gặp về tình trạng trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua và nhầy:

6.1. Trẻ 4 tháng tuổi đi ngoài có mùi chua và nhầy do đâu?

Khi trẻ 4 tháng tuổi đi ngoài phân có mùi chua và kèm theo nhầy, có một số nguyên nhân như do hệ tiêu hoá chưa ổn định, do sữa bé uống, nhiễm khuẩn đường ruột,.... Nếu đi kèm các biểu hiện như phân quá lỏng, có màu sắc lạ (đỏ, xanh lục đậm, đen hoặc có màu bạc); trẻ quấy khóc, buồn nôn, hoặc không tăng cân, mẹ nên đưa con đi thăm khám với bác sĩ.

6.2. Trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua và bọt nên làm gì?

Khi bé sơ sinh đi ngoài phân có mùi chua và sủi bọt, đây có thể là dấu hiệu hệ tiêu hóa non nớt của trẻ chưa sản xuất đủ enzyme lactase để tiêu hóa hết đường lactose trong sữa. Lượng đường lactose dư thừa này sẽ lên men trong đường ruột, tạo ra khí và axit, gây ra hiện tượng phân sủi bọt và có mùi chua. Trong trường hợp này, mẹ có thể cân nhắc đổi sữa cho con hoặc tham vấn ý kiến bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.

>> Đọc thêm: Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt có sao không? Mẹ nên làm gì?

6.3. Trẻ 1 tuổi đi ngoài có mùi chua có sao không?

Nếu phân chỉ có mùi chua nhẹ và bé không có các triệu chứng như sốt, nôn mửa, tiêu chảy, quấy khóc, thì mẹ không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu bé có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Với những chia sẻ trên, hy vọng mẹ đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân trẻ sơ sinh đi ngoài có mùi chua và nhầy cũng như cách xử trí hiệu quả. Qua đó giúp trẻ có hệ tiêu hóa và đường ruột khỏe mạnh, hấp thu dinh dưỡng trọn vẹn để phát triển tốt.