Mách mẹ cách nấu cháo ăn dặm cho bé dễ làm, ngon đủ chất

1. Các nguyên tắc mẹ nên nhớ khi nấu cháo cho bé ăn dặm

Khi nấu cháo cho bé ăn dặm, mẹ nên nhớ nguyên tắc chọn thực phẩm tươi ngon, dễ tiêu hóa, dùng gia vị phù hợp với độ tuổi của bé, không hâm cháo nhiều lần,... Mẹ có thể tìm hiểu chi tiết nguyên tắc nấu cháo cho bé ăn dặm ngay dưới đây:

1.1. Chọn thực phẩm tươi mới, dễ tiêu hóa

Mẹ cần chọn thực phẩm tươi mới, theo mùa và truy xuất được nguồn gốc. Những thực nên bổ sung khi nấu cháo cho bé như nhóm tinh bột (gạo tẻ, gạo nếp, yến mạch, khoai lang,...); nhóm đạm (thịt heo, thịt gà, lòng đỏ trứng gà,...); nhóm rau củ (cà rốt, bí đỏ, súp lơ, cải bó xôi,...); nhóm chất béo (dầu ô liu, dầu mè, dầu gấc,...).

Mẹ nên tránh nấu cháo từ thực phẩm đông lạnh, đóng hộp hay chế biến sẵn, vì chúng chứa nhiều gia vị (muối, đường), chất bảo quản không tốt cho bé. Ngoài ra, cũng nên hạn chế cho bé ăn các loại hạt dễ gây hóc, thực phẩm dễ gây dị ứng.

1.2. Không nên hâm cháo nhiều lần

Cháo hâm lại nhiều lần sẽ làm mất các vitamin (nhất là vitamin tan trong nước) và khiến cháo mất đi mùi vị thơm ngon, dễ khiến trẻ từ chối ăn. Để tránh tình trạng này, mẹ nên chia cháo đã nấu ra thành các suất nhỏ, bảo quản lạnh và chỉ lấy lượng vừa đủ để hâm nóng một lần cho mỗi bữa ăn.

Tương tự, đối với sữa cho bé, mẹ cũng không nên chọn loại gia nhiệt nhiều lần. Tốt nhất mẹ nên nên chọn sữa xử lý nhiệt 1 lần giúp bảo toàn sữa có đạm mềm nhỏ, tự nhiên để giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu.

1.3. Sử dụng gia vị phù hợp với độ tuổi của trẻ

Thức ăn cho trẻ dưới 1 tuổi không nên nêm nếm gia vị. Bởi vì, việc các gia vị (muối, đường,...) sẽ khiến thận của trẻ phải làm việc quá sức để đào thải, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bé sau này.

Do đó, khi chế biến cháo ăn dặm cho bé, mẹ nên ưu tiên vị nguyên bản của thực phẩm. Nếu muốn đổi mới khẩu vị cho bé, mẹ có thể chọn các gia vị tự nhiên như gừng hoặc các loại rau gia vị như rau mùi, húng quế, hành lá, bạc hà,...

1.4. Tránh nấu cháo quá lỏng hoặc quá đặc

Mẹ nên điều chỉnh độ đặc, loãng của cháo phù hợp với khả năng ăn thô của bé. Việc nấu cháo quá lỏng sẽ làm giảm năng lượng và dinh dưỡng trong mỗi muỗng ăn, khiến bé nhanh no nhưng lại không đủ chất. Ngược lại, nấu cháo quá đặc lại gây khó khăn cho hệ tiêu hóa còn non yếu của bé, dễ dẫn đến táo bón.

1.5. Một số lưu ý khác nên tránh

Bên cạnh các nguyên tắc trên, mẹ cũng cần lưu ý thêm một số điểm quan trọng sau để đảm bảo chất lượng dinh dưỡng và hương vị của cháo:

• Không đổ thêm nước lạnh khi đang ninh xương: Khi ninh xương nấu cháo cho bé, việc đổ thêm nước lạnh sẽ làm thay đổi đột ngột nhiệt độ. Điều này khiến mùi vị món ăn bị biến đổi và giảm chất lượng dinh dưỡng của nước dùng.
• Không lạm dụng máy xay sinh tố: Mẹ không nên xay nhuyễn cháo cho bé trong thời gian quá dài. Việc chế biến thức ăn quá nhuyễn sẽ khiến bé khó làm quen và thay đổi độ nhuyễn, sệt của cháo theo từng giai đoạn phát triển sau này.
• Không cho sữa vào nấu cùng cháo, soup: Sữa khi đun quá lâu và nấu sôi nhiều lần sẽ bị giảm sút dinh dưỡng đáng kể, thậm chí có thể biến đổi chất. Tốt nhất nên cho bé uống sữa riêng hoặc thêm sữa bột đã pha vào cháo khi cháo đã nguội bớt.

2. Chia sẻ cách nấu cháo ăn dặm cho bé nhanh gọn, đủ dinh dưỡng

Dưới đây là chia sẻ chi tiết cách nấu cháo cho bé ăn dặm mà mẹ có thể tham khảo:

2.1. Tỷ lệ chuẩn để nấu cháo cho trẻ

Để cháo có kết cấu phù hợp, giúp bé dễ ăn và hấp thu tốt mẹ có thể tham khảo tỷ lệ gạo và nước dưới đây:

2.2. Cách nấu cháo trắng cho bé ăn dặm

Dưới đây là hai cách nấu cháo trắng ăn dặm cho bé mà mẹ có thể tham khảo:

2.2.1. Cách nấu cháo cho bé bằng bếp ga

Nguyên liệu: 20 gr gạo.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Mẹ vo gạo với khoảng 2 lần nước cho thật sạch rồi đổ vào nồi, ngâm gạo 15 phút.
• Bước 2: Sau đó, mẹ bắc nồi lên bếp trên lửa trung bình và đun sôi. Khi cháo sôi, bạn dùng muỗng khuấy đều, tắt bếp và đậy nắp nồi.
• Bước 3: Sau 30 phút, bạn tiếp tục đun sôi cháo lẫn nữa thì tắt bếp. Mẹ đợi thêm 30 phút rồi bạn lại bật bếp nấu sôi là hoàn thành.

2.2.2. Cách nấu cháo ăn dặm cho bé bằng nồi nấu chậm

Nguyên liệu: 20 gr gạo

Cách thực hiện:

• Bước 1: Bạn vo gạo với nước sạch rồi cho vào nồi thêm khoảng 100ml nước.
• Bước 2: Tiếp đến, bạn cho nồi sứ vào nồi nấu chậm, đậy nắp kín nhấn nút rồi nấu trong 2.5 giờ.
• Bước 3: Sau 2.5 giờ, cháo đã chín bạn khuấy nhẹ rồi cho cháo ra chén để bé thường thức.

2.3. Chuẩn bị món ăn kèm cháo

Sau khi đã hoàn tất việc chuẩn bị cháo trắng, mẹ cần chuẩn bị thêm các món ăn kèm để bổ sung dinh dưỡng cho con như: cá, thịt, trứng, các loại rau củ,... Các nguyên liệu này nên được nấu chín riêng và xay/nghiền nhuyễn (hoặc băm nhỏ tùy độ tuổi) để bé ăn kèm cùng với cháo trắng.

3. Gợi ý vài cách nấu các món cháo ăn dặm ngon bổ cho bé

Để làm phong phú thực đơn và kích thích vị giác của con, mẹ có thể tham khảo một số công thức nấu cháo ăn dặm dưới đây:

3.1. Cháo trứng gà cà chua

Một trong những cách nấu cháo cho trẻ 9 - 12 tháng tuổi được nhiều mẹ lựa chọn là cháo trứng gà cà chua. Trứng gà là nguồn protein chất lượng cao và chất béo tốt, hỗ trợ xây dựng cơ bắp và phát triển trí não. Trong khi đó, cà chua lại rất giàu Vitamin A, C cùng chất chống oxy hóa Lycopene, giúp bé tăng cường hệ miễn dịch mà còn hỗ trợ tiêu hóa rất tốt.

Nguyên liệu: 40 gr gạo, ½ quả cà chua, 1 lòng đỏ trứng gà, hành ngò, dầu ăn dặm

Cách thực hiện:

• Bước 1: Vo sạch gạo và cho vào nồi, nấu nhừ thành cháo trắng.
• Bước 2: Rửa sạch cà chua, chần sơ qua nước nóng, bóc vỏ, bỏ ruột rồi cắt thành hạt lựu hoặc băm nhỏ. Hành ngò rửa sạch rồi thái nhuyễn.
• Bước 3: Cho dầu ăn dặm vào chảo, phi thơm hành lá (nếu dùng) rồi cho cà chua vào đảo nhanh cho đến khi cà chua chín mềm.
• Bước 4: Đánh tan lòng đỏ trứng gà. Khi cháo đã chín nhừ, từ từ đổ lòng đỏ trứng vào, vừa đổ vừa khuấy đều để trứng không bị vón cục.
• Bước 5: Cho phần cà chua đã xào vào nồi cháo, tiếp tục đun thêm khoảng 1 phút cho cháo sôi trở lại. Tắt bếp, thêm hành ngò rồi cho bé thưởng thức khi cháo còn ấm.

3.2. Cháo thịt gà súp lơ xanh

Cháo thịt gà súp lơ xanh là một công thức lý tưởng cho bé ăn dặm. Món ăn sử dụng nguyên liệu thịt gà - nguồn thực phẩm giàu protein, các axit amin giúp bé hấp thu tốt và phát triển cơ bắp. Cùng với đó, súp lơ xanh lại được xem là "siêu thực phẩm" với hàm lượng Vitamin C, K và chất xơ cao. Loại rau này không chỉ giúp bé tăng cường hệ miễn dịch, đề kháng mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa táo bón.

Nguyên liệu: 40 gr gạo, 30 gr súp lơ xanh, 30 gr thịt gà nạc, 5ml dầu ăn dặm

Cách thực hiện:

• Bước 1: Vo sạch gạo và cho vào nồi, nấu nhừ thành cháo trắng.
• Bước 2: Súp lơ xanh rửa sạch, thái nhỏ rồi băm hoặc nghiền nhuyễn (tùy độ tuổi của bé). Thịt gà rửa sạch, thái nhỏ rồi xay nhuyễn.
• Bước 3: Khi cháo đã chín nhừ, cho phần thịt gà xay và súp lơ đã chuẩn bị vào, khuấy đều và nấu thêm khoảng 5 - 7 phút cho đến khi tất cả các nguyên liệu chín kỹ hoàn toàn thì tắt bếp.
• Bước 4: Múc cháo ra bát, thêm dầu ăn dặm vào (không đun lại) rồi cho bé thưởng thức khi còn ấm.

3.3. Cháo yến mạch bí đỏ

Cháo yến mạch bí đỏ là một gợi ý lý tưởng trong cách nấu cháo ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi. Yến mạch giàu chất xơ hòa tan, giúp bé dễ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và ổn định đường ruột. Kết hợp cùng bí đỏ lại rất giàu Beta-Carotene (tiền chất của Vitamin A) cùng Vitamin C giúp cải thiện thị giác, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ sự phát triển xương.

Nguyên liệu: 80 gr yến mạch nguyên cám, 30 gr bí đỏ, 100 gr thịt heo băm (có thể thay bằng thịt gà/bò), 5 gr tỏi và hành (nên bỏ tỏi/hành nếu bé dưới 1 tuổi).

Cách thực hiện:

• Bước 1: Ngâm yến mạch trong khoảng 30 phút. Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch rồi thái thành miếng nhỏ.
• Bước 2: Bóc vỏ, rửa sạch hành, tỏi rồi băm nhuyễn.
• Bước 3: Phi thơm hành, tỏi (nếu dùng) rồi cho thịt heo băm vào xào săn. Sau đó, đổ thêm một chén nước vào đun sôi.
• Bước 4: Cho bí đỏ đã thái nhỏ vào nấu cùng cho đến khi chín mềm thì thêm yến mạch đã ngâm vào, khuấy đều.
• Bước 5: Đun hỗn hợp trên lửa nhỏ, vừa đun vừa khuấy nhẹ đến khi cháo sánh mịn đạt độ đặc phù hợp thì tắt bếp và múc ra cho bé thưởng thức.

3.4. Cháo rau dền nấu tôm

Cách nấu cháo cho bé ăn dặm 7 tháng tuổi trở lên với rau dền và tôm cũng được nhiều mẹ áp dụng. Tôm là nguồn cung cấp protein và các axit amin thiết yếu, giúp bé hấp thu dinh dưỡng hiệu quả và hỗ trợ phát triển cơ bắp. Bên cạnh đó, rau dền lại rất giàu Vitamin A, C và chất xơ, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, ngăn ngừa táo bón ở trẻ.

Nguyên liệu: 50 gr gạo tẻ, 30 gr rau dền, 40 gr tôm, dầu ô liu

Cách thực hiện:

• Bước 1: Tôm bóc vỏ, bỏ đầu, rút chỉ đen trên lưng, rửa sạch rồi xay nhuyễn. Rau dền nhặt lấy lá non, rửa sạch rồi băm hoặc xay nhuyễn.
• Bước 2: Vo gạo sạch rồi cho vào nồi nấu nhừ thành cháo trắng. Khi cháo đã chín, cho tôm và rau dền đã chuẩn bị vào, khuấy đều và nấu thêm khoảng 5 phút cho tôm và rau chín kỹ thì tắt bếp.
• Bước 3: Múc cháo ra bát, thêm một chút dầu ô liu (hoặc dầu ăn dặm) vào, khuấy đều rồi cho bé thưởng thức khi cháo còn ấm.

3.5. Cháo cá hồi rau ngót

Một cách nấu cháo cho bé 9 tháng tuổi giàu dinh dưỡng, dễ ăn khác là cháo cá hồi và rau ngót. Cá hồi là nguồn cung cấp dồi dào Axit béo Omega-3 (DHA, EPA), cực kỳ quan trọng cho sự phát triển não bộ và thị giác của bé. Kết hợp với Rau ngót giàu Vitamin A và chất xơ, món cháo này không chỉ giúp bé sáng mắt, mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường đề kháng.

Nguyên liệu: 40 gr gạo, 30 gr cá hồi, 20 gr rau ngót và dầu ô liu

Cách thực hiện:

• Bước 1: Vo sạch gạo rồi cho vào nồi nấu nhừ thành cháo.
• Bước 2: Cá hồi rửa với nước sạch, hấp chín rồi nghiền nhỏ. Rau ngót nhặt lá, rửa sạch rồi băm nhuyễn.
• Bước 3: Khi cháo chín, bạn thêm cá hồi và rau ngót vào nấu đến khi cháo sôi. Thêm dầu ô liu vào cháo rồi cho bé thưởng thức.

4. Bí quyết giữ nhiều dưỡng chất khi nấu cháo cho bé ăn dặm

Để đảm bảo bé hấp thu tối đa dinh dưỡng từ các món cháo ăn dặm, mẹ cần ghi nhớ những bí quyết sau trong quá trình chế biến và bảo quản:

• Chọn nguyên liệu tươi ngon và sơ chế đúng cách: Luôn chọn thịt, cá, rau củ quả tươi mới, có nguồn gốc rõ ràng. Đối với thịt hoặc cá, mẹ nên xay/băm nhuyễn trước khi cho vào cháo để bé dễ tiêu hóa và hấp thu hơn.
• Vo gạo đúng cách và nấu ở nhiệt độ phù hợp: Chỉ nên vo gạo sơ qua để tránh làm mất đi các vitamin nhóm B. Nấu cháo ở nhiệt độ vừa phải, tránh nấu quá nhanh hoặc quá lâu trên lửa lớn để giữ lại dưỡng chất.
• Chia đều khẩu phần cháo: Mẹ nên chia khẩu phần cháo cho bé ăn đều trong ngày, tránh cho trẻ ăn quá nhiều trong một bữa, gây tình trạng đầy bụng, khó tiêu, làm mất cảm giác đói và dễ dẫn đến biếng ăn.
• Bảo quản cháo đúng cách: Cháo còn dư hoặc cháo nấu sẵn có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (tối đa 24 giờ).
• Hâm cháo đúng cách: Khi hâm nóng cháo, mẹ nên lấy lượng vừa đủ cho một bữa ăn, tuyệt đối không hâm đi hâm lại nhiều lần. Nên hâm nóng bằng cách hấp cách thủy, hoặc dùng lò vi sóng, hoặc đun nhỏ lửa trên bếp, sau đó khuấy đều để cháo nóng đều, tránh làm mất chất.

5. Câu hỏi thường gặp về cách nấu cháo ăn dặm cho bé

Dưới đây là lời giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến của các mẹ trong quá trình chuẩn bị cháo ăn dặm cho con:

5.1. Cách nấu cháo cho bé ăn cả ngày vừa nhanh vừa ngon như thế nào?

Để tiết kiệm thời gian, mẹ hoàn toàn có thể ninh một nồi cháo trắng lớn vào buổi sáng sớm, đủ cho bé ăn cả ngày. Sau đó, mẹ sơ chế và chuẩn bị sẵn các loại thức ăn kèm như thịt, cá, rau củ (xay/băm nhỏ), chia thành các phần nhỏ theo từng bữa. Khi đến bữa ăn, mẹ chỉ cần lấy một phần cháo và một phần thức ăn kèm để nấu trong 5 - 7 phút là bé đã có ngay một bữa ăn mới nóng hổi, đủ chất.

5.2. Nấu cháo cho bé ăn dặm cả tuần được không?

Mặc dù có thể trữ đông cháo trắng hoặc thức ăn kèm, nhưng các chuyên gia dinh dưỡng không khuyến khích mẹ nấu cháo cho bé ăn dặm cả tuần. Tốt nhất, mẹ nên nấu cháo hàng ngày hoặc tối đa 2-3 ngày một lần để đảm bảo món ăn luôn được tươi ngon nhất, giữ trọn vẹn hương vị và đảm bảo dinh dưỡng tối ưu.

Hy vọng với những thông tin chi tiết về nguyên tắc và các công thức đơn giản trên, các mẹ đã nắm vững cách nấu cháo ăn dặm cho bé sao cho vừa ngon miệng, vừa đầy đủ dưỡng chất. Việc chuẩn bị những bữa ăn tươi ngon, đảm bảo vệ sinh sẽ là nền tảng vững chắc giúp bé phát triển khỏe mạnh, làm quen với nhiều hương vị và có hành trình ăn dặm vui vẻ. Chúc mẹ thành công và bé yêu luôn ăn ngon, chóng lớn!

Tài liệu tham khảo:

(1) HMO (2’FL): Giúp hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn có hại (Lewis và cộng sự, 2015); (Reverri và cộng sự, 2018).

(2) GOS & HMO (2’FL) : Giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh và hàng rào thành ruột (Ben và cộng sự 2008), (Lindner và cộng sự, 2023).

(3) Prebiotics and Probiotics: Giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng (Sazawal và cộng sự, 2010).