Dấu hiệu bé trốn lẫy và mẹo giúp trẻ tập lẫy hiệu quả

1. Bé trốn lẫy là gì?

Bé trốn lẫy là tình trạng trẻ đã đến tháng tuổi biết lẫy (khoảng 3 - 6 tháng), nhưng không có biểu hiện hoặc không muốn thực hiện động tác lật người từ nằm ngửa sang nằm sấp, và ngược lại.

Lẫy không chỉ là một kỹ năng vận động đơn thuần, nó giúp tăng cường sức mạnh cơ cổ, lưng và tay, đồng thời mở ra một góc nhìn hoàn toàn mới cho bé khám phá thế giới. Đây là một trong những cột mốc quan trọng ở mỗi trẻ, vì vậy cha mẹ cần sớm nhận biết dấu hiệu trẻ trốn lẫy để có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp con phát triển toàn diện.

2. Nhận diện các dấu hiệu bé trốn lẫy

Em bé trốn lật (lẫy) thường có biểu hiện không chủ động nâng đầu, ngẩng cao thân trên khi nằm sấp, ít vận động tay chân khi nằm ngửa, và không tự mình chuyển sang tư thế nằm nghiêng mà cần sự trợ giúp… Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà cha mẹ nên chú ý.

2.1. Khi nằm sấp trẻ không ngóc đầu lên hoặc nâng đỡ phần thân

Đây là một trong những dấu hiệu bé trốn lẫy rõ ràng nhất, và cũng cho thấy cơ cổ, cơ lưng và cơ tay của bé chưa đủ khỏe để thực hiện động tác lật người. Cụ thể khi được đặt nằm sấp, bé chỉ giữ tư thế thụ động mà không có phản xạ ngẩng đầu hay cử động cơ cổ, vai.

2.2. Trẻ không thể tự nằm nghiêng

Trước khi có thể lật hoàn toàn, trẻ thường sẽ tập làm quen với việc nghiêng người. Nhưng nếu đã qua 4 tháng tuổi mà bé vẫn chỉ nằm thẳng, không có động tác xoay hông hay nghiêng mình sang hai bên, đây có thể là biểu hiện em bé trốn lật.

2.3. Trẻ không cử động tay chân nhiều khi nằm ngửa

Những bé sắp biết lẫy thường rất năng động, liên tục vung tay, đạp chân khi nằm ngửa như một cách “khởi động”. Ngược lại, nếu bé chỉ nằm yên, ít cử động tay chân… cho thấy bé chưa đủ sức mạnh cơ bắp để vận động.

2.4. Trẻ không có hứng thú với mọi thứ xung quanh

Sự tò mò, hứng thú với đồ chơi hay những sự vật xung quanh là động lực thúc đẩy bé vận động và lật người để khám phá. Tuy nhiên, những bé có dấu hiệu trốn lẫy thường tỏ ra thờ ơ, không có biểu hiện hứng thú bởi đồ chơi nhiều màu sắc hay âm thanh.

2.5. Không thích khi được đặt nằm sấp

Trẻ trốn lẫy thường không có biểu hiện vui thích khi được đặt nằm sấp, đôi khi có thể quấy khóc khó chịu. Nếu không chú ý, việc này có thể ảnh hưởng đến quá trình rèn luyện cơ bắp, dẫn đến bé chậm lẫy hơn.

2.6. Cơ thể có thể có những bất thường

Một số trường hợp, do trốn lẫy bị thiếu vận động nên bé có thể có cơ tay, chân mềm, cơ lưng, vai yếu, đầu bẹt hoặc có kích thước lớn so với cơ thể.

3. Nguyên nhân khiến em bé trốn lật

Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến trẻ trốn lật, từ yếu tố thể chất đến môi trường xung quanh. Dưới đây là những lý do thường gặp làm bé không thể đạt mốc lẫy (lật) đúng thời điểm:

3.1. Trẻ ít được vận động

Nếu trẻ thường xuyên được bế hoặc đặt trong nôi, xe đẩy, bé sẽ có ít cơ hội để tự do vận động và rèn luyện cơ bắp. Việc thiếu thời gian nằm trên sàn chơi (tummy time) là một trong những lý do phổ biến nhất khiến bé chậm lẫy.

3.2. Trẻ thiếu canxi, xương chưa đủ cứng cáp

Canxi và Vitamin D là hai dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển của hệ xương. Khi bị thiếu hụt, xương của bé sẽ không đủ cứng cáp để nâng đỡ cơ thể, dẫn đến việc bé gặp khó khăn và không muốn vận động mạnh như lẫy.

3.3. Trẻ bị nhầm lẫn giữa các hoạt động trong ngày

Việc tại sao bé trốn lật có thể liên quan đến lịch sinh hoạt không ổn định, khiến bé mệt mỏi hoặc không có tâm trạng tốt nhất để tập lẫy. Nếu thời gian tập lẫy trùng với lúc bé buồn ngủ hoặc đói, bé sẽ không hợp tác và dần hình thành cảm giác sợ hãi với hoạt động này.

3.4. Trẻ có mức cân nặng vượt chuẩn

Những em bé bụ bẫm, có cân nặng lớn hơn so với tiêu chuẩn thường gặp khó khăn hơn trong việc lật người. Cơ thể nặng nề đòi hỏi bé phải dùng nhiều sức lực hơn, khiến việc lẫy trở thành một thử thách lớn.

3.5. Quần áo của bé không được thoải mái

Mặc quần áo quá chật, bó sát hoặc chất liệu vải cứng sẽ cản trở cử động của bé. Điều này không chỉ gây khó chịu mà còn khiến bé không thể thực hiện các động tác xoay, lật người một cách dễ dàng.

4. Bé trốn lẫy có sao không?

Đa phần trẻ trốn lẫy không đáng lo ngại, nếu vẫn phát triển bình thường, ăn ngủ, vui chơi và phản ứng tích cực với môi trường xung quanh. Bởi mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau; một số bé có thể bỏ qua bước lẫy để tiến thẳng đến trườn, bò.

Nhưng cha mẹ không nên chủ quan bỏ qua việc tập lẫy cho con, hãy tìm cách hỗ trợ vì việc bé trốn lẫy có thể vô tình ảnh hưởng đến một số vấn đề sau:

• Về phát triển vận động: Lẫy là bước đệm quan trọng giúp tăng cường sức mạnh cho các nhóm cơ - nền tảng để thực hiện các kỹ năng vận động khác như trườn, bò, ngồi và đứng. Việc bỏ qua giai đoạn này có thể khiến các kỹ năng vận động của trẻ phát triển chậm hơn so với các bạn đồng trang lứa.
• Về phát triển nhận thức, giác quan: Khi lẫy, bé được thay đổi góc nhìn, tự do khám phá môi trường xung quanh, từ đó kích thích thị giác và khả năng nhận thức. Việc chỉ nằm ngửa sẽ hạn chế tầm nhìn và trải nghiệm của bé, có thể làm chậm quá trình học hỏi.
• Về phát triển não bộ: Quá trình lẫy đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai bán cầu não để điều khiển hai bên cơ thể. Hoạt động này giúp tăng cường kết nối thần kinh, hỗ trợ sự phát triển toàn diện của não bộ.

Vì thế, nếu bé không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy đang cố gắng lật sau 6 tháng, cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ nhi khoa để được thăm khám và kiểm tra chính xác.

5. Ba mẹ nên làm gì khi bé trốn lẫy?

Khi nhận thấy các dấu hiệu bé trốn lẫy, cha mẹ có thể áp dụng những mẹo đơn giản sau để khuyến khích và hỗ trợ con ngay từ sớm:

5.1. Cho trẻ làm quen với tư thế nằm sấp (Tummy time)

Đây là bài tập quan trọng nhất giúp tăng cường sức mạnh cơ cổ, vai, lưng và tay cho bé. Hãy bắt đầu với thời gian ngắn, chỉ vài phút mỗi lần và tăng dần khi bé đã quen. Lưu ý nên đặt bé nằm sấp khi tâm trạng vui vẻ, tỉnh táo để có trải nghiệm tích cực.

5.2. Tập lẫy với đồ chơi

Sử dụng đồ chơi có màu sắc sặc sỡ, phát ra âm thanh vui tai để thu hút sự chú ý của bé. Đặt đồ chơi ở một bên ngoài tầm với một chút để khuyến khích bé nghiêng người và lật để lấy món đồ mình thích.

5.3. Tăng thời gian tập lẫy theo khả năng của bé

Trong quá trình tập luyện, cha mẹ chú ý đừng ép bé tập quá sức, hãy quan sát phản ứng của con để điều chỉnh thời gian cho phù hợp. Bắt đầu từ những buổi tập ngắn và tăng dần khi bé cảm thấy thoải mái và khỏe hơn.

5.4. Đừng quên bổ sung đầy đủ dưỡng chất

Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, đặc biệt là đủ Canxi và Vitamin D, là nền tảng cho hệ xương khớp chắc khỏe, giúp bé có đủ năng lượng để vận động. Vì thế mẹ cần đảm bảo bé được bú đủ sữa mẹ hoặc sữa công thức theo nhu cầu.

Trong đó, nếu trẻ dặm sữa ngoài cha mẹ nên ưu tiên chọn các loại sữa có chứa đạm mềm nhỏ, được bảo toàn >90% dưỡng chất tự nhiên sẽ giúp dễ thẩm thấu qua thành ruột. Điều này giúp hệ tiêu hóa non nớt của bé hấp thu tốt dưỡng chất mà không nặng bụng.

Bên cạnh đó, sữa nên chứa hệ dưỡng chất BioPro+ - là sự kết hợp của Probiotics, HMO và GOS. Sự kết hợp này sẽ hỗ trợ tăng cường lợi khuẩn, nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột cân bằng, từ đó tăng đề kháng tự nhiên cho bé. Với nền tảng đường ruột vững chắc, mẹ có thể an tâm rằng bé sẽ tiêu hóa tốt, ít bị rối loạn tiêu hóa, giảm quấy khóc và giúp con khỏe mạnh từ bên trong để sẵn sàng khám phá những điều thú vị trong hành trình lớn khôn.

5.5. Khen ngợi trẻ khi tập lẫy

Mỗi nỗ lực của bé, dù là nhỏ nhất, cũng xứng đáng được ghi nhận bằng những lời khen ngợi của cha mẹ. Sự khích lệ này sẽ tạo động lực giúp bé cảm thấy hứng thú hơn với việc tập luyện.

5.6. Cho trẻ mặc quần áo thoải mái

Bên cạnh thực hiện bài tập hỗ trợ con tập lẫy trên, cha mẹ cũng chú ý chọn cho bé những bộ quần áo rộng rãi, co giãn tốt, làm từ chất liệu mềm mại và thoáng mát. Điều này giúp bé cử động tay chân thoải mái mà không bị vướng víu hay khó chịu.

6. Một số lưu ý khi tập lật cho bé

Để quá trình tập lẫy cho bé diễn ra an toàn và hiệu quả, cha mẹ cần ghi nhớ những điều sau:

• Chọn thời điểm bé vui vẻ, tỉnh táo, không đói cũng không quá no để tập.
• Luôn đặt bé trên một mặt phẳng an toàn, mềm mại như thảm chơi, nệm mỏng và không bao giờ để bé một mình trên giường hay ghế cao.
• Không ép buộc khi bé có dấu hiệu mệt mỏi, cáu kỉnh hay khó chịu.
• Tương tác, nói chuyện và chơi đùa cùng con trong suốt quá trình tập để tạo không khí vui vẻ.
• Kiên nhẫn vì mỗi đứa trẻ có một nhịp độ phát triển riêng.

Tóm lại, việc nhận biết sớm các dấu hiệu bé trốn lẫy và hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ có những biện pháp hỗ trợ phù hợp. Bằng sự kiên nhẫn, tình yêu thương và những phương pháp đúng đắn, bạn sẽ giúp con yêu tự tin chinh phục cột mốc quan trọng này!