Dấu hiệu trẻ 1 tháng tuổi bị táo bón và cách xử lý

1. Dấu hiệu cho thấy trẻ 1 tháng tuổi bị táo bón

Tháng đầu tiên sau khi sinh, cơ thể của trẻ còn yếu ớt, cấu tạo và chức năng của cơ quan như hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện đầy đủ. Vì vậy, trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa, trong đó táo bón là một biểu hiện của bệnh này và có thể nhận biết thông qua:

   • Tần suất đi ngoài của trẻ ít hơn bình thường: Trẻ mới sinh đi ngoài từ 2 - 3 lần/ngày tùy vào trường hợp bú mẹ hay bú sữa công thức. Nếu số lần đại tiện ít hơn (dưới 3 lần/tuần) thì có thể trẻ đang gặp phải táo bón.

   • Phân cứng, vón cục: Thông thường, phân của trẻ 1 tháng tuổi có kết cấu mềm, màu hơi xanh hoặc vàng, dạng hoa cà hoa cải. Tuy nhiên, nếu phân thải ra khô, cứng và vón cục, đồng thời có kèm dịch nhầy và máu thì đây là một dấu hiệu của táo bón. 

   • Trẻ quấy khóc, lười ăn bỏ bú: Do phải dùng sức nhiều để thải phân ra ngoài nên hậu môn của trẻ dễ tổn thương và đau rát, từ đó làm cho trẻ khó chịu, quấy khóc thường xuyên. Ngoài ra, trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi gặp phải táo bón còn có biểu hiện lười bú, dẫn đến cơ thể thiếu chất và sụt cân đáng kể. 

   • Trẻ bị chướng bụng: Do phân không được thải ra ngoài nên ngày càng tích tụ trong ruột, gây ra tình trạng chướng bụng cho trẻ. Lúc này, khi sờ vào bụng của con, mẹ có thể cảm nhận bụng cứng, to hơn và thi thoảng trẻ xì hơi nặng mùi.

2. Nguyên nhân khiến trẻ 1 tháng bị táo bón

Thông thường, tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi đến từ các nguyên nhân sau:

2.1. Do chế độ ăn của mẹ 

Các mẹ cho con bú nếu ăn uống không khoa học, ví dụ như ăn nhiều đồ cay, nóng, ít chất xơ và ít uống nước, có thể khiến chất lượng sữa mẹ bị ảnh hưởng, từ đó làm cho trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi gặp phải táo bón.

2.2. Trẻ sử dụng sữa công thức không phù hợp

Trong trường hợp mẹ không đủ sữa nuôi con thì sữa công thức là lựa chọn thay thế nhằm cung cấp dinh dưỡng cho trẻ. Tuy nhiên, nếu sữa công thức không phù hợp, ví dụ như dùng sữa có thành phần đạm khó tiêu, phân tử đạm quá lớn. Điều này có thể khiến trẻ 1 tháng tuổi bị táo bón, đi ngoài phân cứng.

2.3. Trẻ bị mất nước

Đây cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra táo bón ở trẻ 1 tháng tuổi bú mẹ và bú sữa công thức. Theo đó, khi trẻ mất nước do thời tiết nóng bức hoặc sốt, cơ thể không chỉ hấp thu chất lỏng nhiều hơn bình thường, mà còn tăng hấp thu chất lỏng từ bên trong trực tràng. Điều này khiến phân trở nên khô hơn, cứng và khó đào thải ra ngoài. 

2.4. Ảnh hưởng của bệnh lý 

Một số bệnh lý như suy giáp, còi xương, giãn đại tràng, phình đại tràng, đái tháo đường, khuyết tật bẩm sinh ở ruột non cũng là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi bị táo bón. 

3. Trẻ 1 tháng tuổi bị táo bón nguy hiểm không? 

Táo bón là một tình trạng thường gặp, ít ảnh hưởng đến trẻ nếu như được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu bố mẹ chủ quan, để tình trạng này kéo dài, tái phát thường xuyên thì có thể dẫn đến những tác hại như: 

   • Nguy cơ trĩ: Việc đi tiêu ở trẻ càng khó khăn hơn nếu táo bón kéo dài. Lúc này, để thải phân ra ngoài, trẻ phải rặn nhiều, dẫn đến tĩnh mạch ở hậu môn và quanh trực tràng bị giãn ra, sưng lên, từ đó hình thành búi trĩ. 

   • Tắc ruột: Phân tích tụ nhiều trong ruột, không thải được ra ngoài là nguyên nhân dẫn đến tắc ruột. Dấu hiệu nhận biết là trẻ đau bụng thường xuyên, bụng chướng to và khi sờ vào, mẹ có thể cảm nhận được khối rắn ở đại tràng bên trái.

   • Sa trực tràng: Trẻ bị táo bón phải thường xuyên dùng lực để thải phân ra ngoài. Về lâu dài, điều này khiến một phần hoặc toàn bộ trực tràng sa xuống, trượt ra khỏi vị trí bình thường hoặc nguy hiểm hơn là trượt ra ngoài cơ thể. 

   • Đại tiện ra máu: Táo bón khiến phân của trẻ 1 tháng tuổi có máu. Mức độ chảy máu nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào độ rắn, độ cứng của phân, cũng như độ dày của niêm mạc hậu môn. 

   • Chậm tăng trưởng: Trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi gặp phải táo bón không chỉ quấy khóc nhiều, mà còn bỏ bú. Từ đó, làm cho cơ thể thiếu dinh dưỡng, dẫn đến nguy cơ trẻ chậm phát triển.

4. Cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi 

Nếu trẻ 1 tháng tuổi gặp phải táo bón, bố mẹ hãy áp dụng các biện pháp khắc phục sau: 

4.1. Thay đổi chế độ ăn của mẹ 

Để nâng cao chất lượng sữa mẹ, chị em nên thay đổi chế độ ăn phù hợp: tăng cường bổ sung chất xơ từ rau củ quả, uống nhiều nước, đồng thời tránh sử dụng thực phẩm cay, nóng và đồ uống có cồn. 

Xem thêm: Trẻ bú mẹ bị táo bón mẹ nên ăn gì để con dễ đi ngoài?

4.2. Cho trẻ bú đủ cữ sữa

Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn, mẹ nên cho trẻ bú đủ cữ sữa và tăng thêm cữ nếu như cơ thể của trẻ mất nước. Lúc này, sữa mẹ cung cấp nguồn dưỡng chất thiết yếu, không chỉ kích thích hệ tiêu hóa, cải thiện táo bón, mà còn hỗ trợ sự phát triển tối ưu cho trẻ.

4.4. Điều trị bệnh lý gây ra táo bón 

Nếu trẻ 1 tháng tuổi bị táo bón là do bệnh lý gây ra, bố mẹ nên đưa con đi khám sớm để bác sĩ có thể chẩn đoán và tư vấn cách điều trị phù hợp. Nhờ đó, giúp trẻ mau phục hồi và phát triển khỏe mạnh hơn. 

4.5. Ngâm hậu môn với nước ấm

Theo kinh nghiệm của nhiều mẹ, khi trẻ sơ sinh bị táo bón, hãy ngâm hậu môn của con với nước ấm khoảng 5 - 10 phút. Lúc này, nước ấm kích thích cơ vòng hậu môn, giúp trẻ đi ngoài một cách dễ dàng. 

4.6. Massage hỗ trợ trị táo bón cho trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi

Massage bụng có tác dụng kích thích nhu động ruột, giảm đầy hơi và giúp trẻ dễ đi ngoài hơn. Sau đây là một số động tác massage mà bố mẹ có thể tham khảo:

   • Động tác đạp xe: Hãy giữ lấy hai cổ chân của trẻ, di chuyển chân theo động tác đạp xe. Thực hiện mỗi ngày để không chỉ cải thiện khả năng vận động, mà còn giúp trẻ đi ngoài dễ dàng hơn.

   • Co duỗi gối: Hãy giữ 2 cổ chân của trẻ, đẩy về phía bụng để hai đầu gập lại, duy trì trong vài giây thì nhẹ nhàng kéo chân trẻ duỗi thẳng trở lại. Lặp lại động tác này khoảng 10 phút giúp trẻ giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng. 

Trẻ 1 tháng tuổi bị táo bón mặc dù hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra. Tình trạng này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ về sau. Vì thế, khi trẻ xuất hiện dấu hiệu của táo bón, bố mẹ nên theo dõi thường xuyên, đồng thời đưa con đến cơ sở y tế ngay, nếu xảy ra triệu chứng bất thường.