Trẻ đi ngoài màu xanh đen có sao không và cách chăm sóc

1. Bé đi phân xanh đen là tình trạng gì?

Trẻ sơ sinh đi phân xanh đen thường là hiện tượng sinh lý bình thường trong lần đi ngoài đầu tiên sau khi chào đời. Đây gọi là phân su chỉ tồn tại trong vòng 24 đến 48 giờ sau khi sinh. Khi trẻ bắt đầu bú sữa non (dạng sữa mẹ đầu tiên) hoặc sữa công thức, hệ tiêu hóa của con sẽ đẩy phân su còn lại ra ngoài. Tình trạng bé đi phân xanh đen sệt sẽ không còn mà màu phân của trẻ sẽ dần chuyển sang vàng.

2. Vì sao trẻ đi ngoài màu xanh đen?

Nếu đã hơn 48 giờ sau sinh nhưng tình trạng bé đi ngoài phân xanh đen vẫn xảy ra thì có thể do không phải do phân su. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên tình trạng phân màu xanh đen ở trẻ như: trẻ không tiêu thụ hết sắt, biểu hiện của bệnh lý tiêu hóa, tác dụng phụ của thuốc kháng sinh,... Cụ thể:

2.1. Trẻ uống sữa công thức đi ngoài màu xanh đen do không tiêu hóa được hết lượng sắt trong sữa

Đa phần trẻ đi ngoài phân xanh là do uống sữa công thức có chứa đạm biến tính, khó tiêu, khiến con không thể tiêu hóa hết chất sắt có trong sữa. Theo đó, đạm sữa rất nhạy cảm với nhiệt độ nên nếu trong quá trình sản xuất bị gia nhiệt nhiều lần sẽ dễ bị biến đổi cấu trúc, trở thành đạm vón cục.

2.2. Pha sữa công thức không đúng cách

Trẻ dặm thêm sữa công thức thường đi ngoài phân màu nâu, vàng nâu, kết cấu nhão, mùi hơi nồng. Tuy nhiên, nếu nhận thấy phân bé màu xanh đen, bết dính và nặng mùi có thể mẹ đã cho lượng nước pha sữa ít hơn so với hướng dẫn.

2.3. Mẹ đang ăn nhiều thực phẩm màu xanh

Chế độ dinh dưỡng của mẹ cho con bú ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi tiêu của trẻ. Trẻ đi ngoài màu xanh đen có thể do mẹ tiêu thụ nhiều thực phẩm có màu xanh như bông cải xanh, cải bó xôi, cải xoăn,... Sắc tố từ các món ăn này có thể truyền qua sữa và làm thay đổi màu phân của trẻ.

2.4. Chế độ ăn của trẻ chứa nhiều thực phẩm màu xanh

Phân của trẻ đang trong giai đoạn ăn dặm cũng thường bị thay đổi màu do thức ăn mà trẻ nạp vào. Vì thế, khi ăn quá nhiều thực phẩm có màu xanh như rau bina, rau diếp, cải xoăn… bé đi phân màu xanh đen và có thể xuất hiện thêm lợn cợn rau củ.

2.5. Trẻ đang bổ sung thêm sắt

Khi trẻ được bổ sung sắt, việc đi ngoài phân xanh đen có thể xảy ra trong vài ngày đầu tiên. Đây là hiện tượng bình thường, cho thấy cơ thể bé đang phản ứng và thích nghi dần dần với sắt. Cụ thể, sắt khi đi vào cơ thể một phần sẽ làm nhiệm vụ tạo máu, trong khi đó phần còn lại không được hấp thu sẽ đào thải ra ngoài qua đường phân và nước tiểu – từ đó khiến phân của trẻ chuyển sang màu đen hoặc xanh đậm đen.

Nhưng lưu ý, nếu thấy phân của bé chuyển màu đen mà không do bổ sung sắt thì nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra có máu trong phân không.

>> Tham khảo: Gợi ý 10 loại thực phẩm giàu sắt cho bé nên bổ sung

2.6. Dùng thuốc kháng sinh

Một số trường hợp bé đi phân xanh đen là do tác dụng phụ của thuốc kháng sinh. Vì thế, trước khi cho trẻ dùng bất kỳ loại thuốc nào, mẹ cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ.

>> Xem thêm: Bé uống kháng sinh bị tiêu chảy

2.7. Bệnh lý tiêu hóa

Tình trạng trẻ đi phân xanh đen, cứng cũng có thể do bệnh lý xuất huyết tiêu hóa gây ra. Theo đó, máu chảy trong hệ tiêu hóa dưới tác động của dịch vị và thức ăn sẽ khiến hồng cầu biến đổi thành màu đen, làm phân cũng có màu tương tự.

>> Xem thêm: Lý do trẻ sơ sinh đi ngoài ra máu

3. Trẻ đi phân xanh đen có sao không?

Nếu trẻ đi ngoài màu xanh đen mà vẫn ăn ngủ bình thường, không quấy khóc thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên nếu tình trạng này kéo dài, kèm theo các dấu hiệu bất thường sau thì mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ ngay:

• Nôn trớ, nôn ra máu.
• Đi ngoài kèm máu.
• Tiêu chảy kéo dài.
• Phát ban.
• Có biểu hiện mất nước (khô miệng, nước tiểu ít và sẫm màu, da khô, mệt mỏi,..)

4. Cách chăm sóc khi trẻ đi ngoài phân xanh

Khi em bé đi phân xanh đen, mẹ có thể áp dụng các giải pháp cải thiện sau đây:

4.1. Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn

Với trẻ bú mẹ hoàn toàn, mẹ nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng. Việc ăn nhiều rau xanh giúp bổ sung chất xơ, tốt cho sức khỏe của mẹ, đồng thời hỗ trợ tăng cường chất lượng sữa. Tuy nhiên, mẹ vẫn cần đa dạng thực đơn để tạo nguồn sữa cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu cho con.

Bên cạnh đó, mẹ cũng đừng quên vệ sinh vú sạch sẽ trước và sau khi cho con bú để tránh trẻ đi ngoài màu xanh đen do nhiễm khuẩn.

4.2. Đối với trẻ bú sữa công thức

Nếu nghi ngờ bé đi phân xanh do sử dụng sữa công thức khó tiêu hóa, mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ để được kiểm tra. Trong trường hợp tình trạng này ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của trẻ, mẹ hãy nhờ bác sĩ tư vấn cách để đổi sữa công thức phù hợp.

Khi tìm mua sữa công thức cho con, mẹ nên chọn sản phẩm có hàm lượng sắt vừa đủ với nhu cầu của cơ thể con ở từng giai đoạn. Trong đó, mẹ ưu tiên sữa chứa đạm mềm nhỏ, tự nhiên để hỗ trợ con tiêu hóa và hấp thu các dưỡng chất tốt hơn.

Mẹ cũng nên chọn sữa có hệ dưỡng chất BioPro+ (gồm Probiotics, HMO và GOS) giúp trẻ tăng đề kháng đường ruột. Nhờ đó con sẽ tiêu hóa khỏe hơn, đi ngoài thuận lợi với khuôn phân đẹp.

4.3. Những cách khác

Ngoài việc bổ sung nguồn sữa phù hợp, mẹ có thể kết hợp thêm một số biện pháp dưới đây để khắc phục tình trạng trẻ đi ngoài màu xanh đen:

4.3.1. Pha sữa đúng cách theo hướng dẫn trên bao bì

Bên cạnh chọn dòng sữa công thức dễ tiêu hóa cho trẻ, khi pha sữa, mẹ cần đảm bảo tỷ lệ nước và sữa đúng theo hướng dẫn trên bao bì. Đồng thời, mẹ nên vệ sinh tay, dụng cụ sạch sẽ trước khi pha chế và nên tuân thủ đúng hướng dẫn pha và bảo quản sữa của nhà sản xuất.

4.3.2. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý cho bé

Để giúp trẻ đi ngoài ổn định mà vẫn đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cần thiết, mẹ nên điều chỉnh thực đơn của trẻ với đa dạng thực phẩm. Trong đó, mỗi bữa ăn nên được thiết kế từ các loại thực phẩm có trong 4 nhóm chất cần thiết bao gồm: Chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa…), tinh bột (gạo, ngô, khoai lang…), chất béo (bơ, phô mai, dầu ô liu…), vitamin và khoáng chất (rau củ quả, trái cây…).

4.3.3. Cẩn thận khi dùng kháng sinh cho trẻ

Để ngăn ngừa tình trạng dùng kháng sinh khiến trẻ đi ngoài màu xanh đen, mẹ cần chia sẻ tình trạng của con cho bác sĩ để được hướng dẫn liều lượng hợp lý. Tuyệt đối không nên dùng thêm thuốc khác hoặc tự ý tăng giảm liều lượng cho trẻ khi chưa có sự chỉ định.

>> Xem thêm: Nhận thấy bé bị tiêu chảy vì uống kháng sinh

4.3.4. Theo dõi tình trạng phân của trẻ

Quan sát màu sắc và tính chất phân của trẻ là cách giúp mẹ nhận biết được tình trạng sức khỏe hiện tại của con. Nếu nhận thấy phân của bé có sự biến đổi bất thường, mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị sớm:

• Phân nhạt, màu hơi trắng, có thể là dấu hiệu của chứng tắc ống dẫn mật.
• Phân vừa lẫn máu vừa có chất nhầy, đó có thể là biểu hiện của chứng viêm đại tràng hay viêm trực tràng.
• Phân màu đỏ, sền sệt như thạch kèm đau bụng dữ dội, có thể là biểu hiện của chứng tắc ruột.

5. Câu hỏi thường gặp

Một số băn khoăn thường gặp về tình trạng trẻ đi ngoài màu xanh đen được giải đáp như sau:

5.1. Trẻ 2 tháng tuổi đi ngoài màu xanh đen có phải là phân su không?

Không. Ở độ tuổi 2-3 tháng, trẻ đã không còn đi phân su (chỉ có trong 1-2 ngày đầu sau sinh). Vì thế, trẻ 3 tháng tuổi đi ngoài màu xanh đen có thể do những vấn đề khác như chế độ ăn uống của mẹ cho con bú có thực phẩm màu xanh, pha sữa công thức sai cách,....

5.2. Vì sao trẻ 4 tháng tuổi đi ngoài màu xanh đen?

Đến giai đoạn 4-5 tháng tuổi, trẻ vẫn chưa ăn dặm. Vì thế, nguyên nhân trẻ 5 tháng tuổi đi ngoài màu xanh đen có thể bắt nguồn từ nguồn sữa mà trẻ uống như sữa mẹ có chứa sắc tố xanh từ thực phẩm mẹ tiêu thụ, sữa công thức pha sai cách,... Ngoài ra, trẻ 4 tháng tuổi đi phân xanh đen cũng có thể do tác dụng phụ của thuốc kháng sinh, trong giai đoạn đang bổ sung thêm sắt hoặc gặp vấn đề về tiêu hóa.

5.3. Trẻ 6 tháng tuổi đi ngoài màu xanh đen do đâu? 

Ở độ tuổi 6 tháng đã bắt đầu ăn dặm, bé đi phân xanh đen có thể do con ăn nhiều thực phẩm màu xanh (các loại rau, quả bơ, quả mướp,...). Tuy nhiên, mẹ cũng không nên bỏ qua những nguyên nhân khác như sử dụng sữa công thức không phù hợp, mắc bệnh lý tiêu hóa,... Vì vậy, mẹ nên tiếp tục theo dõi trẻ thêm, nếu con có các dấu hiệu bất thường khác thì cần được thăm khám để có giải pháp khắc phục hiệu quả.

5.4. Trẻ 1 tuổi đi ngoài màu xanh đen có sao không?

Ở giai đoạn 1-2 tuổi, nếu trẻ đi phân màu xanh đen mà vẫn ăn ngủ bình thường, không quấy khóc thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên nếu trẻ 2 tuổi đi ngoài màu xanh đen kéo dài, kèm theo các dấu hiệu bất thường (nôn trớ, đi ngoài có máu, tiêu chảy kéo dài,...) thì mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ ngay.

Hy vọng với những chia sẻ trên, mẹ đã biết cách khắc phục tình trạng trẻ đi ngoài màu xanh đen như thế nào. Quan trọng nhất để trẻ đi ngoài với tần suất đều đặn, màu sắc phân tốt và có kết cấu đẹp, mẹ cần cung cấp dinh dưỡng đa dạng, đủ chất và chọn sữa dễ tiêu hóa để trẻ tiêu hóa khỏe và hấp thu dưỡng chất tối đa. Chúc bé con của bạn khỏe mạnh, đi phân đều đẹp nhé!