Vì sao trẻ gắt ngủ? Xem mẹo chữa tật gắt ngủ ở trẻ hiệu quả

1. Nguyên nhân khiến trẻ gắt ngủ là gì?

Mẹ có thể nhận biết các biểu hiện trẻ sơ sinh gắt ngủ qua những cử chỉ khó chịu, quấy khóc trước khi đi ngủ hoặc tỉnh giấc bất chợt giữa đêm. Trẻ bị gắt ngủ có thể do các nguyên nhân như tính cách, con gặp vấn đề về sức khỏe,... Cụ thể như sau:

1.1. Do tính cách của trẻ

Với một số em bé có tính cách “dễ tính”, mẹ dễ nhận biết nhu cầu của con và dỗ trẻ vào giấc nhanh chóng hơn. Nhưng cũng có những trẻ nhạy cảm với môi trường, có phản ứng dữ dội với những điều không thích thường khó ngủ hơn. Đồng thời, thời gian trẻ gắt ngủ về đêm cũng kéo dài, đòi hỏi bố mẹ kiên nhẫn dỗ dành nhiều hơn.

1.2. Trẻ gặp vấn đề tiêu hóa

Một trong những nguyên nhân khiến trẻ gắt ngủ là do con đang gặp các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, đau bụng,...

Nếu trẻ đang dặm thêm sữa công thức, nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ mà mẹ không ngờ đến có thể là do công thức sữa chứa đạm sữa biến tính do bị gia nhiệt nhiều lần. Theo đó, đạm khá nhạy cảm với nhiệt độ, nếu trong quá trình sản xuất bị gia nhiệt nhiều lần thì có thể khiến cấu trúc đạm bị biến đổi, trở nên vón cục, làm cho bé khó tiêu, đầy hơi và nhiều khó chịu tiêu hóa khác.

1.3. Thiếu hụt vitamin D

Trẻ gắt ngủ có thể do chế độ dinh dưỡng chưa đầy đủ. Vậy bé gắt ngủ thiếu chất gì? Câu trả lời là vitamin D. Khi thiếu hụt vitamin D, trẻ thường khó ngủ, quấy khóc về đêm, đổ mồ hôi trộm,....

1.4. Trẻ ngủ chưa đủ giấc

Trẻ có giấc ngủ ngắn, dễ tỉnh giấc nếu có tiếng động mạnh hoặc do môi trường ồn ào. Bên cạnh đó, nhiều trẻ còn thường xuyên uống 1 - 2 cữ sữa vào ban đêm. Những điều này dễ làm cho trẻ ngủ không đủ giấc, từ đó dẫn đến gắt ngủ, quấy khóc.

1.5. Trẻ quá buồn ngủ

Một số trường hợp trẻ sơ sinh gắt ngủ về đêm do quá buồn ngủ nhưng mẹ lại không nhận ra. Từ đó làm cho con cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, dễ quấy khóc trước vào giấc.

1.6. Ảnh hưởng từ môi trường

Các yếu tố từ môi trường như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ,...đều ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ. Nếu không gian phòng ngủ không phù hợp như quá sáng, nhiều tiếng ồn, nóng bức... có thể khiến trẻ gắt ngủ vì cảm thấy không thoải mái.

1.7. Không có giờ đi ngủ hay lịch sinh hoạt cụ thể

Một nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh khó ngủ gắt ngủ là do bé không có giờ đi ngủ cố định hoặc lịch sinh hoạt không rõ ràng. Khi trẻ không hình thành thói quen ngủ đúng giờ, cơ thể con khó nhận biết thời điểm nghỉ ngơi, dẫn đến mệt mỏi, cáu kỉnh và quấy khóc trước khi đi ngủ.

>> Gợi ý: Đặc điểm thời gian đi ngủ mỗi ngày của trẻ sơ sinh

1.8. Một số nguyên nhân khác

Trẻ sơ sinh gắt ngủ cũng có thể do các nguyên nhân khác như:

• Tã ướt hay quần áo không thoải mái: Nếu con có biểu hiện khó chịu khi chuẩn bị đi ngủ, mẹ nên thử kiểm tra quần áo, tã của con. Vì nếu tã ướt hoặc quần áo không thoải mái sẽ khiến trẻ cảm thấy không thoải mái và trở nên gắt ngủ.

• Bị kích thích trước khi ngủ: Nguyên nhân bé bị gắt ngủ có thể do con bị tác động bởi các yếu tố kích thích. Chẳng hạn như ánh sáng nhấp nháy, tiếng ồn, hoạt động chơi đùa quá mức,... 
• Trẻ gặp ác mộng: Trong khi ngủ, trẻ có thể gặp ác mộng khiến con sợ hãi, căng thẳng. Đây cũng là nguyên trẻ gắt ngủ khóc dữ dội. 

2. Trẻ mấy tháng hết gắt ngủ?

Tình trạng trẻ gắt ngủ ban đêm thường xuất hiện khoảng 2 - 3 tuần tuổi và có xu hướng giảm dần khi bé lớn. Tuy nhiên, không có mốc thời gian chính xác mấy tháng bé hết gắt ngủ, vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như môi trường sống, chế độ sinh hoạt, tính cách và sự hỗ trợ từ người chăm sóc.

Thông thường, hầu hết trẻ đều dần ổn định và ngủ ngoan hơn từ khoảng 3 đến 4 tháng tuổi. Do lúc này, nhịp sinh học của bé bắt đầu rõ ràng, não bộ phát triển hơn và bé cũng quen dần với môi trường bên ngoài bụng mẹ.

3. Bé gắt ngủ khó vào giấc, mẹ nên làm gì để khắc phục?

Bên cạnh tìm hiểu trẻ mấy tháng hết gắt ngủ, nhiều mẹ cũng quan tâm đến giải pháp khắc phục tình trạng này. Vì giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển từ thể chất đến trí tuệ của trẻ. Phụ huynh có thể áp dụng một số giải pháp để giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ như chọn nguồn dinh dưỡng phù hợp giúp trẻ cải thiện đề kháng đường ruột, bổ sung vitamin D,... Dưới đây là chi tiết từng giải pháp giúp mẹ nắm rõ hơn:

3.1. Bổ sung nguồn dinh dưỡng phù hợp giúp trẻ cải thiện đề kháng đường ruột

Ở những năm đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn non nớt, dễ gặp các vấn đề như đầy bụng, khó tiêu,... dẫn đến trằn trọc, khó ngủ. Không những vậy, 70% hệ miễn dịch nằm ở đường ruột, vì thế tiêu hóa bất ổn cũng khiến trẻ dễ ốm vặt - nguyên nhân khiến con không ngon giấc. 

Để con có đường ruột khỏe mạnh: Tiêu hóa khỏe và hấp thu tốt, không rối loạn tiêu hóa, hệ vi sinh cân bằng, cơ thể khỏe mạnh và miễn dịch vững vàng, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý chính là chìa khóa quan trọng.

Mẹ nên ưu tiên cho trẻ bú sữa mẹ, vì đây là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của con. Nếu bé đang dặm thêm sữa công thức, nên chọn sản phẩm có hệ dưỡng chất giúp tăng đề kháng đường ruột như Probiotics, HMO, GOS. Những thành phần này giúp trang bị cho con 3 tầng đề kháng đường ruột vững vàng: ngăn chặn hại khuẩn tấn công “chiếc bụng nhỏ” của con và nuôi dưỡng lợi khuẩn giúp hệ vi sinh đường ruột cân bằng, đồng thời giảm nguy cơ nhiễm trùng. Nhờ đó, hệ tiêu hóa của bé sẽ hoạt động thuận lợi hơn, hạn chế rối loạn giúp bé có giấc ngủ ngon, sâu giấc mỗi đêm. 

Không chỉ vậy, đề kháng đường ruột vững vàng còn giúp trẻ khỏe mạnh từ bên trong, giảm nguy cơ ốm vặt hiệu quả.

Ngoài ra, mẹ cũng cần chú ý chất lượng đạm trong công thức sữa. Bởi đạm sữa nhạy cảm với nhiệt nên nếu trong quá trình sản xuất bị gia nhiệt nhiều lần có thể khiến đạm sữa bị biến đổi thành đạm vón cục, khó tiêu. Do vậy, mẹ nên ưu tiên chọn sữa có đạm mềm nhỏ, chỉ qua xử lý 1 lần nhiệt duy nhất để bảo toàn tối đa dưỡng chất, hạn chế rối loạn tiêu hóa giúp trẻ êm bụng, ngủ ngon giấc.

3.2. Bổ sung vitamin D

Để tránh tình trạng trẻ gắt ngủ do bị thiếu vitamin D, mẹ nên bổ sung đủ khoáng chất này cho con. Thông thường, nhu cầu vitamin D ở trẻ là 400-600 IU/ngày. Mẹ nên tham vấn ý kiến bác sĩ về hàm lượng vitamin D cần bổ sung cho trẻ theo từng độ tuổi cụ thể. Ngoài ra, mẹ cũng nên cho trẻ tắm nắng vào buổi sáng (từ 6 giờ đến trước 9 giờ sáng) khoảng dưới 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ cơ thể trẻ tự tổng hợp vitamin D.

>> Xem thêm: Thực phẩm chứa nhiều vitamin D tốt cho trẻ

3.3. Trẻ no bụng trước khi đi ngủ

Một trong những cách trị gắt ngủ ở trẻ sơ sinh là đảm bảo con no bụng trước khi vào giấc. Nếu trẻ đói, mẹ nên cho trẻ dặm thêm 1 cữ sữa ấm 2 tiếng trước khi ngủ. Điều này sẽ giúp con cảm thấy thoải mái hơn khi ngủ và không bị thức giấc giữa đêm vì đói.

3.4. Đảm bảo cho trẻ ngủ đúng giờ và đủ giấc

Để cải thiện tình trạng trẻ sơ sinh bị gắt ngủ, mẹ nên xây dựng cho con thời gian ngủ cố định và đủ giấc mỗi ngày. Như thế, đồng hồ sinh học sinh học của con sẽ được duy trì theo thời gian biểu nhất quán.

3.5. Chuẩn bị không gian ngủ yên tĩnh, thoải mái

Để con có giấc ngủ ngon, mẹ nên chuẩn bị cho trẻ không gian phòng ngủ thoáng mát, yên tĩnh với nhiệt độ từ 27 - 28 độ và ánh sáng vừa phải . Đồng thời, phụ huynh nên tắt tivi, điện thoại, máy tính bảng hoặc mang những thiết bị này ra khỏi phòng ngủ của con nhé.

3.6. Thiết lập lịch trình ngủ đúng giờ cho trẻ

Mẹ nên tạo lịch trình ngủ cố định giúp bé thích nghi với chu kỳ ngủ, hình thành thói quen ngủ đều đặn cả ban ngày lẫn ban đêm. Để làm được điều này, mẹ cần quan sát chu kỳ tự nhiên của bé, xác định giờ ngủ ban đêm và các giấc ngủ ngắn ban ngày, giữ lịch trình đều đặn và nhận biết dấu hiệu buồn ngủ để đưa bé vào giường đúng giờ. Khi thói quen này hình thành, con sẽ dần dự đoán được thời gian đi ngủ và thức dậy, từ đó giảm tình trạng gắt ngủ ở trẻ em.

3.7. Ru trẻ ngủ khi con có dấu hiệu buồn ngủ

Một số chuyên gia đưa ra nhận định việc trẻ được ôm ấp, vuốt ve trước khi ngủ sẽ giúp con cảm thấy dễ chịu, dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Vì thế, khi con có dấu hiệu buồn ngủ, mẹ hãy dỗ dành, ru ngủ giúp con cảm thấy thoải mái và có giấc ngủ ngon. 

3.8. Một số cách khác

Bên cạnh những gợi ý trên, mẹ cũng có thể áp dụng các cách dỗ em bé gắt ngủ như:

• Không rung lắc khi ru trẻ ngủ: Trẻ nhỏ cần sự dỗ dành nhẹ nhàng của mẹ để cảm thấy an tâm đi vào giấc ngủ. Do đó, mẹ không nên rung lắc khi ru con ngủ để tránh tình trạng trẻ khó ngủ, quấy khóc về đêm.
• Kiểm tra cơ thể trẻ trước khi đi ngủ: Để con cảm thấy thoải mái khi chuẩn bị đi ngủ, mẹ nên đảm bảo bàn chân và bàn tay của con có nhiệt độ mát hơn so với thân thể. Ngoài ra, mẹ cũng nên kiểm tra tã và cho con mặc quần áo thoáng mát, dễ chịu nhé.
• Sử dụng âm thanh lặp đi lặp lại: Một số bé sẽ ngừng khóc khi nghe những âm thanh đều đều như tiếng máy sấy tóc, âm nhạc dịu êm. Ngoài ra, mẹ cũng có thể sử dụng tiếng ồn trắng (white noise) để dỗ trẻ gắt ngủ.
• Vỗ về, xoa dịu khi trẻ giật mình quấy khóc: Khi trẻ giật mình quấy khóc, mẹ hãy vỗ về và xoa dịu bé một cách nhẹ nhàng để con cảm thấy an toàn hơn. Đây là một trong những mẹo con hết gắt ngủ hiệu quả, giúp trẻ dễ dàng trở lại giấc ngủ sâu.

3. Trẻ gắt ngủ khi nào nên đi khám?

Với trẻ nhỏ, gắt ngủ là một tình trạng khá thường gặp. Tuy nhiên nếu tình trạng gắt ngủ kéo dài, khiến trẻ ngủ không đủ giấc, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ thì mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ để có cách xử lý phù hợp. 

4. Có mẹo dân gian chữa gắt ngủ ở trẻ sơ sinh không?

Hiện nay, cũng có nhiều mẹo dân gian giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ và ngủ sâu được các mẹ bỉm chia sẻ với nhau như đặt vỏ cam, chanh, quýt trong phòng ngủ, treo tỏi đầu giường,... Cụ thể từng mẹo như sau: 

• Đặt vỏ cam, chanh, quýt trong phòng ngủ: Mẹo đặt vỏ cam, chanh, quýt trong phòng ngủ có thể tạo ra mùi hương giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn khi ngủ. Theo đó, mẹ rửa sạch vỏ cam, chanh hoặc quýt và sấy khô để sử dụng được lâu hơn nhé.
• Treo tỏi đầu giường: Một mẹo dân gian chữa gắt ngủ ở trẻ sơ sinh truyền lại từ người xưa là sử dụng tỏi - thực phẩm được cho là chứa nhiều dương khí. Vì thế, nhiều người thường đặt tỏi đầu giường để giúp con ngủ sâu giấc.
• Sử dụng cành dâu tằm: Với trẻ hay quấy khóc, khó ngủ, dân gian thường có mẹo sử dụng cành dâu tằm. Với cách này, mẹ chỉ cần đặt cành dâu tằm ở gần con để trẻ dễ ngủ và ngủ ngon mỗi đêm.
• Làm gối đinh lăng: Sử dụng gối đinh lăng là một trong những mẹo dân gian chữa gắt ngủ ở trẻ sơ sinh. Mẹ có thể tự làm loại gối này hoặc dễ dàng mua chúng trên thị trường hiện nay.

Dù được nhiều người chia sẻ, nhưng mẹo dân gian chữa gắt ngủ ở trẻ chỉ mang tính chất tham khảo và hiệu quả chưa được kiểm chứng. Vì thế mẹ nên cân nhắc trước khi thực hiện. 
Bài viết trên cung cấp những thông tin hữu ích về tình trạng trẻ gắt ngủ và cách xử lý hiệu quả. Hy vọng có thể giúp mẹ an tâm đồng hành cùng bé yêu trong hành trình ngủ ngon - ăn khỏe - phát triển toàn diện nhé!