Trẻ bị tiêu chảy và sốt: Nguyên nhân & cách xử trí hiệu quả

1. Nguyên nhân bé bị tiêu chảy và sốt là gì?

Lý do khiến bé bị tiêu chảy kèm sốt rất đa dạng như: mọc răng, nhiễm virus, nhiễm vi khuẩn, dị ứng hoặc ngộ độc thực phẩm và tác dụng phụ của thuốc.

• Mọc răng: Khi mọc răng, nướu của trẻ sưng và đau nên con thường có thói quen cho tay hoặc bất kỳ đồ vật nào mình cầm được vào miệng. Lúc này, vi khuẩn thuận lợi xâm nhập gây viêm nướu, dẫn tới trẻ bị tiêu chảy kèm sốt nhẹ.
• Nhiễm virus: Các loại virus (như: Rotavirus, Norovirus và Adenovirus) cũng là một nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng bé sốt siêu vi kèm tiêu chảy. Ngoài ra, trẻ có thể xuất hiện thêm một số biểu hiện khác như: đau bụng, nôn, mệt mỏi, xanh xao,... Bệnh rất dễ lây qua đường tiêu hóa và hô hấp nên khả năng bùng phát thành dịch rất cao.
• Nhiễm vi khuẩn: Các vi khuẩn (như: Salmonella, E.coli, Shigella,...) dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua thức ăn hoặc nước uống không đảm bảo vệ sinh, dẫn tới hiện tượng sốt cao tiêu chảy ở trẻ em. Tiêu chảy do vi khuẩn thường kèm theo dấu hiệu phân lẫn máu, đau quặn bụng, nôn,...
• Dị ứng thực phẩm: Nếu trẻ dị ứng với một loại thực phẩm nào đó, cơ thể thường “phản ứng cảnh báo” bằng cách gây sốt và đi ngoài. Cùng với đó, trẻ cũng có biểu hiện thở khò khè, tức ngực, nổi mẩn, nôn mửa, đau bụng,...
• Ngộ độc thực phẩm: Nếu bé không chỉ sốt tiêu chảy mà còn đau đầu, chóng mặt, mỏi cơ, nôn ói liên tục, mất nước,... thì có thể là do ngộ độc thực phẩm. Điều này thường xảy ra khi trẻ ăn phải thực phẩm hư hỏng hoặc nhiễm vi sinh vật, hóa chất.
• Tác dụng phụ của thuốc: Kháng sinh cùng lúc tiêu diệt cả vi khuẩn có hại và có lợi trong đường ruột, gây mất cân bằng hệ vi sinh, dẫn đến bé bị tiêu chảy.

2. Nóng sốt kèm tiêu chảy ở trẻ em nguy hiểm không?

Nóng sốt ở trẻ là một triệu chứng thường gặp của bệnh tiêu chảy. Tùy vào từng trường hợp, bé có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao nên không phải lúc nào cũng nguy hiểm. Tuy nhiên, ba mẹ cần lưu ý nếu trẻ xuất hiện dấu hiệu mất nước như: môi khô, mắt trũng, người mệt lả, tiểu ít,.... thì cần đưa trẻ đi thăm khám để có cách xử lý kịp thời.

Ngoài ra, trẻ sốt tiêu chảy còn cho thấy sức khỏe đường ruột của con đang suy giảm. Cha mẹ nên tìm cách khắc phục sớm vì sức khỏe đường ruột có liên hệ mật thiết với hệ miễn dịch của bé.

Cụ thể, có đến 70% tế bào miễn dịch của cơ thể nằm ở đường ruột. Khi hệ tiêu hóa hoạt động suôn sẻ, hệ vi sinh đường ruột cân bằng, đề kháng đường ruột cũng vững vàng hơn. Ngược lại, khi sức khỏe đường ruột kém, sức đề kháng tự nhiên của trẻ cũng suy giảm khiến trẻ dễ bị ốm vặt hơn.

3. Cách xử trí tình trạng tiêu chảy kèm sốt ở trẻ em

Khi con bị tiêu chảy kèm sốt, cha mẹ nên bình tĩnh và áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp tùy theo mức độ bệnh, cụ thể như sau:

3.1. Nếu trẻ sốt tiêu chảy mức độ nhẹ

Nếu bé bị tiêu chảy và sốt nhẹ, nhưng vẫn ăn uống, chơi đùa bình thường, cha mẹ có thể tự chăm sóc tại nhà. Những điều quan trọng cần làm là hạ sốt, bù nước và điều chỉnh chế độ ăn hợp lý.

3.1.1. Giúp trẻ hạ sốt

Mẹ nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát. Đồng thời, mẹ dùng khăn nhúng nước ấm lau toàn bộ người (đặc biệt ở các vị trí nách, bẹn, trán) để hạ nhiệt nhanh chóng. Nếu bé sốt trên 38.5 độ C, mẹ hãy tham vấn ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ về việc dùng uống thuốc hạ sốt.

3.1.2. Tích cực bù nước và điện giải

Đối với bé sốt kèm tiêu chảy đang bú mẹ hoặc dùng sữa công thức, mẹ nên tăng số lượng cữ bú nhằm bù đắp nước, khoáng chất đã mất. Song song, mẹ cho trẻ uống thêm dung dịch bù điện giải (oresol) theo hướng dẫn của bác sĩ.

Với trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm, ngoài uống sữa, nước lọc hay oresol, mẹ có thể bổ sung nước từ cháo loãng, nước súp, nước hoa quả ép không đường,... vào chế độ ăn hàng ngày. Qua đó hạn chế nguy cơ bé bị mất nước do tiêu chảy.

3.1.3. Điều chỉnh chế độ ăn uống của trẻ

Với trẻ bú mẹ, nên tiếp tục cho trẻ bú sữa. Tuy vậy, mẹ lưu ý chế độ ăn của mình, ngoài đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng (*), cũng nên bổ sung các thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như: rau xanh, trái cây, ngũ cốc, sữa chua,... và tránh những món khó tiêu, ví dụ: đồ cay nóng, thức ăn đóng hộp,...

* 4 nhóm chất cơ bản gồm tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất.

Còn ở các bé đã ăn dặm, song song uống đủ sữa và nước lọc, mẹ chuẩn bị những món mềm và loãng như cháo, súp,... để dễ tiêu hóa, tránh nặng bụng. Kết hợp với việc bổ sung các thực phẩm hỗ trợ hoạt động tiêu hóa như sữa chua, cà rốt, chuối, khoai tây,... giúp trẻ nhanh hồi phục. Đồng thời, mẹ chọn nguyên liệu có nguồn gốc rõ ràng, tươi mới cũng như sơ chế cẩn thận, nấu chín.

>> Xem thêm: Bé bị tiêu chảy nên ăn gì và kiêng gì để nhanh hồi phục?

3.2. Nếu trẻ sốt tiêu chảy mức độ nặng cần đưa đến bác sĩ

Cha mẹ cần đưa trẻ bị tiêu chảy nôn sốt đến gặp bác sĩ ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Sốt cao liên tục trên 39 độ C không hạ sau khi dùng thuốc.
• Tiêu chảy nhiều lần trong ngày, phân có lẫn máu hoặc chất nhầy.
• Nôn ói liên tục, không thể uống được nước hoặc dung dịch bù điện giải.
• Có dấu hiệu mất nước.
• Nằm li bì, mệt lả, khó đánh thức.
• Bỏ bú hoặc bỏ ăn.
• Tình trạng trẻ tiêu chảy kèm sốt kéo dài hơn 2 ngày, không có dấu hiệu thuyên giảm.

4. Biện pháp phòng ngừa sốt tiêu chảy ở trẻ em

Để hạn chế nóng sốt kèm tiêu chảy ở trẻ em, phụ huynh áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, luôn cho trẻ ăn chín uống sôi.
• Rửa tay sạch sẽ cho trẻ và người chăm sóc trước khi ăn cũng như sau khi đi vệ sinh.
• Tiêm phòng đầy đủ cho con, đặc biệt là vắc-xin ngừa Rotavirus.
• Luôn giữ gìn vệ sinh môi trường sống xung quanh bé sạch sẽ.

Cùng với những cách kể trên, mẹ đừng quên chú trọng xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh để trẻ nâng cao sức khỏe đường ruột. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh không chỉ tăng khả năng hấp thu, mà còn là yếu tố then chốt giúp bảo vệ bé khỏi vi khuẩn/virus xâm nhập gây bệnh, từ đó hạn chế rối loạn tiêu hóa và ốm vặt.

Vì vậy, đối với trẻ dùng sữa công thức, mẹ nên chọn sản phẩm chứa các dưỡng chất giúp con có hệ tiêu hóa khỏe. Đồng thời, đạm sữa chỉ qua một lần xử lý nhiệt để hạn chế đạm biến tính khiến bé khó tiêu.

Thấu hiểu rằng đường ruột khỏe là chìa khóa giúp trẻ tiêu hóa dễ dàng và hấp thu các dưỡng chất, Friso đã nghiên cứu và cho ra mắt Friso Pro với công thức cải tiến mới. Sữa bổ sung phức hợp Milk Lipid Complex (hỗn hợp chất béo tự nhiên) bên cạnh các dưỡng chất như HMO, GOS và lợi khuẩn Probiotics.

Mẹ an tâm đi kèm với công thức cải tiến, Friso Pro vẫn có vị sữa thanh nhạt giúp trẻ dễ làm quen và uống sữa ngon miệng. Sản phẩm ứng dụng công nghệ LockNutri chỉ xử lý nhiệt 1 lần, bảo toàn tính chất tự nhiên của protein (đạm sữa) nên giữ lại >90% phân tử đạm sữa mềm, nhỏ, tự nhiên giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu.

Không chỉ vậy, với công nghệ Track Easy, mẹ thuận lợi dõi theo hành trình từng lon sữa từ đồng cỏ riêng tại Hà Lan đến tay. Mẹ chỉ cần thao tác quét mã dưới đáy lon đã có thể theo dõi chất lượng nguồn sữa!

5. Các thắc mắc khác

Dưới đây là thông tin giải đáp cho một số thắc mắc liên quan đến vấn đề trẻ sốt tiêu chảy:

5.1. Nên làm gì khi bé sốt kèm tiêu chảy do virus?

Khi nghi ngờ bé sốt kèm tiêu chảy do virus, cha mẹ hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để bác sĩ thăm khám và có hướng dẫn điều trị đúng cách. Phụ huynh không tự ý sử dụng thuốc hạ sốt nếu bác sĩ chưa chỉ định để đảm bảo an toàn cho con.

5.2. Trẻ sốt cao đi ngoài nhiều xử trí thế nào?

Khi trẻ sốt cao và đi ngoài nhiều, cha mẹ tham vấn ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc hạ sốt cũng như tích cực bù nước bằng oresol. Đồng thời, phụ huynh theo dõi mọi dấu hiệu khác ở bé như: tần suất đi ngoài, tình trạng nôn ói, mức độ tỉnh táo,... để đưa đến bác sĩ kịp thời.

Tóm lại, tình trạng tiêu chảy kèm sốt ở trẻ em đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau và mức độ nguy hiểm cũng tùy thuộc vào từng trường hợp. Do đó, cha mẹ cần trang bị đầy đủ kiến thức chăm sóc đúng cách tại nhà và nhận biết các dấu hiệu nghiêm trọng để đưa con đi khám kịp thời.