Hướng dẫn mẹ cách vệ sinh rốn đã rụng cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh sau khi rụng rốn cần được chú trọng làm sạch để tránh bị v.... read more
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO), Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và UNICEF, thời điểm thích hợp nhất để bắt đầu cho bé ăn dặm là khi bé tròn 6 tháng tuổi.
Nguyên do là vì ở giai đoạn này, sữa mẹ (hoặc sữa công thức) tuy vẫn là nguồn dinh dưỡng chính, nhưng không còn đủ đáp ứng nhu cầu năng lượng và vi chất của bé đang lớn. Đồng thời, hệ tiêu hóa của bé đã phát triển ổn định hơn, có thể tiêu hóa tinh bột, chất đạm, chất béo từ thực phẩm. Ngoài ra, bé đã có khả năng phối hợp các động tác nhai, nuốt, giúp tập làm quen với thức ăn đặc hơn sữa.
Mẹ cũng có thể nhận biết thời điểm cho trẻ ăn dặm bằng các dấu hiệu sau:

*Mách mẹ: Bên cạnh cho trẻ ăn dặm với bột, mẹ cũng đừng quên cho bé uống sữa để bổ sung thêm các dưỡng chất thiết yếu. Sữa mẹ là món quà quý giá, giàu dưỡng chất tự nhiên nhất mẹ dành cho con, do đó nên nuôi con bằng sữa mẹ. Với trẻ bổ sung thêm sữa công thức, ngoài đảm bảo sữa có nguồn dinh dưỡng, vi chất phù hợp nhu cầu độ tuổi nên chứa các dưỡng chất giúp nuôi dưỡng đường ruột khỏe mạnh, hỗ trợ tăng cường miễn dịch và sức đề kháng tự nhiên. Vì thế, mẹ nên ưu tiên sữa chứa những thành phần có lợi cho hệ tiêu hóa của con chẳng hạn như dưỡng chất Milk Lipid Complex (hỗn hợp chất béo tự nhiên), HMO (Human Milk Oligosaccharides), chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) và lợi khuẩn Probiotics. Bởi vì các dưỡng chất này sẽ cung cấp năng lượng, hỗ trợ tiêu hóa và giúp bảo vệ bé nhờ vào 3 “tầng” đề kháng như:
Khi hệ tiêu hóa hoạt động tốt, bé sẽ hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn, giảm các vấn đề về rối loạn tiêu hóa thường gặp. Bên cạnh đó, vì 70% hệ miễn dịch nằm ở đường ruột, một hệ tiêu hóa khỏe mạnh cũng giúp tăng cường sức đề kháng, tạo nền tảng vững chắc để bé phát triển toàn diện. |
Trước khi tìm hiểu cách nấu bột ngọt hay cách nấu bột mặn cho trẻ 6 tháng tuổi, mẹ cần nắm vững một số nguyên tắc quan trọng khi cho bé ăn dặm đó là: đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, lựa chọn thực phẩm phù hợp với từng giai đoạn phát triển, không nêm gia vị, tránh các thực phẩm dễ gây dị ứng và phân chia khẩu phần ăn hợp lý cho bé mỗi ngày.
Để bé phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí não, khi nấu bột ăn dặm cho bé 6 tháng, mẹ cần cần đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất chính bao gồm:
Ngoài ra, mẹ cũng nên thường xuyên thay đổi nguyên liệu và cách kết hợp các món bột ăn dặm để bé không bị ngán, đồng thời giúp bé làm quen nhiều hương vị và nhận đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện.

Khi bắt đầu cho bé ăn dặm, mẹ nên tuân thủ nguyên tắc là ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc và từ ngọt đến mặn. Cụ thể:
Trong năm đầu đời, thận của bé còn non nớt, chưa thể lọc được muối, đường hay các loại gia vị. Hơn nữa, thực phẩm tự nhiên như rau củ, thịt, cá... đã có sẵn vị ngọt, mặn tự nhiên nên mẹ không cần nêm nếm thêm. Việc cho gia vị quá sớm có thể ảnh hưởng vị giác, tăng nguy cơ bệnh thận và rối loạn tiêu hóa sau này.
Một số thực phẩm như đậu phộng, mật ong, dứa, sầu riêng… mẹ nên hạn chế cho bé ăn vì chúng có thể gây dị ứng hoặc có tính nóng, trong khi hệ tiêu hóa và miễn dịch của bé còn non nớt, dễ bị kích ứng, khó tiêu hoặc chướng bụng.

Mẹ nên chia bột ăn dặm thành các phần nhỏ vừa đủ cho mỗi bữa, tránh nấu quá nhiều rồi hâm lại. Việc hâm nóng nhiều lần khiến dinh dưỡng trong bột bị mất đi, đồng thời tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
Tương tự, sữa cũng không nên gia nhiệt nhiều lần - bởi xử lý nhiệt một lần sẽ giúp bảo toàn đạm mềm nhỏ, tự nhiên, giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu tốt hơn. Vì vậy, mẹ nên chuẩn bị lượng bột và sữa vừa đủ, đảm bảo độ tươi ngon và an toàn cho hệ tiêu hóa non yếu của bé.
Mẹ có thể tham khảo một số cách làm bột ăn dặm cho bé để thay đổi khẩu vị và giúp con ăn ngon miệng hơn mỗi ngày. Với bột ăn dặm ngọt mẹ có thể nấu bột khoai lang, bột bí đỏ, bột yến mạch, bột chuối trộn bơ nghiền,... Còn với bột ăn dặm mặn, mẹ có thể thử các cách nấu như bột đậu phụ và lòng đỏ trứng, bột thịt heo nấu cải bó xôi, bột thịt gà cùng bí đỏ,...
Dưới đây là những cách nấu bột ăn dặm ngọt cho bé mà mẹ có thể tham khảo:
Bột khoai lang là cách làm bột ăn dặm cho bé lý tưởng giúp hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón cho bé nhờ hàm lượng chất xơ cao. Ngoài ra, khoai lang còn chứa vitamin C, Beta-caroten và các chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức đề kháng và bảo vệ tế bào khỏe mạnh.
Nguyên liệu:
Cách làm:

Nếu mẹ đang tìm cách nấu bột ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cường miễn dịch và tiêu hóa thì đừng bỏ qua công thức bột bí đỏ. Bởi vì trong bí đỏ chứa vitamin A, C và chất xơ giúp bảo vệ mắt, tăng cường đề kháng và tốt cho tiêu hóa. Ngoài ra, bột bí đỏ có vị ngọt dịu, dễ ăn, dễ kết hợp với nhiều loại thực phẩm khác như thịt, cá hay yến mạch, giúp bé không bị ngán.
Nguyên liệu:
Cách làm:
Yến mạch nổi tiếng là thực phẩm tốt cho tiêu hóa, nhờ chứa beta-glucan - loại chất xơ hòa tan giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột. Hơn nữa, yến mạch còn cung cấp sắt, kẽm, Magie và vitamin nhóm B, giúp bé phát triển thể chất và trí não. Vì vậy, mẹ hãy lưu lại công thức này để thêm vào thực đơn nấu bột cho trẻ 6 tháng tuổi nhé.
Nguyên liệu:
Cách làm:

Bột hạt sen có vị bùi, ngọt nhẹ, dễ ăn và đặc biệt thích hợp cho những bé hay khó ngủ hoặc có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Đồng thời, hạt sen còn giàu đạm thực vật, chất xơ giúp bé tăng cường thể chất và ngăn ngừa táo bón. Cùng với đó là vitamin nhóm B và nhiều khoáng chất giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ phát triển trí não và giúp bé ngủ ngon hơn. Đây cũng là một trong cách pha bột cho bé ăn dặm lần đầu mà mẹ nên bỏ túi ngay.
Nguyên liệu:
Cách làm:
Nếu mẹ đang tìm cách nấu bột cho trẻ ăn dặm đơn giản lại giàu dưỡng chất thì đừng bỏ qua công thức bột chuối và bơ nghiền. Chuối giàu chất xơ, Kali giúp bé hạn chế táo bón và cân bằng điện giải. Trong khi bơ giàu omega-3, vitamin C, E giúp bé phát triển trí não và tăng cường đề kháng. Hơn nữa, công thức này lại có vị ngọt tự nhiên, giúp món ăn thơm ngon, dễ ăn, rất phù hợp cho những bé mới bắt đầu ăn dặm.
Nguyên liệu:
Cách làm:

Đây cũng là một trong các cách nấu bột ăn dặm truyền thống được nhiều mẹ lựa chọn để giúp bé tiêu hóa tốt. Bởi vì, đu đủ chứa hàm lượng chất xơ dồi dào cùng với enzyme papain giúp giảm đầy hơi, ngừa táo bón. Trong khi đó, lê lại giàu vitamin C, K và khoáng chất thiết yếu giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ bé phát triển toàn diện.
Nguyên liệu:
Cách làm:
*Cho bé ăn dặm bột ngọt bao lâu chuyển sang bột mặn? Thời điểm cho bé chuyển sang ăn bột mặn sẽ tùy thuộc vào khả năng thích nghi của từng bé. Thông thường, mẹ có thể bắt đầu sau khoảng 2 - 4 tuần khi bé đã quen với bột ngọt. Một số mẹ khác chọn đến khi bé được khoảng 8 tháng tuổi mới kết hợp xen kẽ giữa bột ngọt và bột mặn để bé làm quen dần với nhiều hương vị hơn. |
Sau khi bé đã quen dần với chế độ bột ăn dặm ngọt, mẹ có thể chuyển sang những cách nấu bột mặn cho trẻ 6 tháng tuổi hoặc 7-8 tháng tuổi sau đây:
Cách làm bột ăn dặm cho bé với đậu phụ và lòng đỏ trứng gà là lựa chọn lý tưởng khi bé dần chuyển sang ăn bột mặn. Đậu phụ mềm mịn, dễ tiêu, chứa nhiều Canxi và đạm thực vật tốt cho sự phát triển của xương - răng của bé. Lòng đỏ trứng gà giàu sắt, Choline và các vitamin nhóm B, giúp bổ máu, tăng cường trí não và thị lực cho bé.
Nguyên liệu:
Cách làm:

Thêm một cách nấu bột cho trẻ ăn dặm giúp tăng cường đề kháng và tốt cho tiêu hóa mà mẹ không thể bỏ qua đó là bột thịt heo và rau mồng tơi. Thịt heo giúp cung cấp đạm, kẽm cần thiết cho sự phát triển cơ bắp; còn rau mồng tơi giàu chất xơ, vitamin C giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường đề kháng.
Nguyên liệu:
Cách làm:
Trong các cách nấu bột gạo với rau củ quả, bột thịt gà cùng bí đỏ, khoai tây cũng là công thức được nhiều mẹ lựa chọn vì dễ nấu mà lại giàu dinh dưỡng. Cụ thể, thịt gà giàu đạm, vitamin B6 giúp chuyển hóa năng lượng hiệu quả. Còn bí đỏ giàu beta-caroten (tiền vitamin A) giúp tăng cường miễn dịch, cùng với khoai tây giàu tinh bột giúp bé no lâu và duy trì năng lượng ổn định.
Nguyên liệu:
Cách làm:

Bột thịt bò bông cải xanh cũng là một trong cách nấu bột ăn dặm truyền thống giúp bé hấp thu sắt tốt hơn, tăng đề kháng và hỗ trợ phát triển trí não. Thịt bò chứa nhiều sắt, kẽm và vitamin B12; đều là các dưỡng chất quan trọng cho máu và hệ thần kinh. Bông cải xanh giàu chất xơ và vitamin C giúp tăng cường tiêu hóa, hỗ trợ hấp thu sắt hiệu quả. Món bột này vừa dễ tiêu, vừa có hương vị thanh mát, thích hợp cho bé trong giai đoạn tập ăn các loại bột mặn.
Nguyên liệu:
Cách làm:
Cá lóc chứa đạm dễ hấp thu, giàu Omega-3 tốt cho sự phát triển cơ bắp và trí não. Bắp cải cung cấp vitamin C và chất xơ, giúp tăng đề kháng, cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Đậu xanh bổ sung thêm đạm thực vật, vitamin nhóm B giúp tăng cường sức khỏe tổng thể. Món bột này có vị thanh, dễ ăn, phù hợp cho bé trong những ngày đầu tập làm quen với đa dạng thực phẩm.
Nguyên liệu:
Cách làm:

Tôm cung cấp Canxi, kẽm và selen hỗ trợ phát triển chiều cao, hỗ trợ miễn dịch. Khoai mỡ giàu chất xơ, giúp bé dễ tiêu và giảm táo bón. Cải thìa bổ sung thêm vitamin A, C và sắt, góp phần tăng miễn dịch, tốt cho máu và bảo vệ tế bào. Món bột có màu tím bắt mắt, vị ngọt dịu tự nhiên, rất hấp dẫn với các bé mới tập ăn.
Nguyên liệu:
Cách làm:
Bên cạnh quan tâm cách nấu bột cho trẻ ăn dặm, mẹ cũng cần lưu ý một số điều sau để giúp bé tiêu hóa tốt, ăn ngon và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh từ đầu:

Xoay quanh những vấn đề về cách nấu bột ăn dặm ngọt hoặc cách nấu bột mặn cho trẻ 6 tháng tuổi, nhiều bậc cha mẹ còn quan tâm một số vấn đề sau:
Khi pha bột cho bé ăn dặm lần đầu, mẹ nên pha loãng để bé dễ tiêu hóa và làm quen dần với thức ăn đặc. Sử dụng nước lọc, khuấy đều cho bột tan mịn, không vón cục và đun sôi để chín hoàn toàn. Bột nên được cho bé ăn ngay khi còn ấm, tránh để lâu hoặc hâm lại nhiều lần để không làm mất dưỡng chất. Mỗi lần chỉ nên pha lượng vừa đủ cho một bữa, giúp đảm bảo an toàn và giữ trọn vị ngon tự nhiên.
Một số loại hạt giàu dinh dưỡng mẹ có thể dùng để nghiền bột cho bé gồm hạnh nhân, óc chó, mắc ca, hạt bí ngô, diêm mạch (quinoa),... Đây đều là nguồn cung cấp chất béo tốt, đạm thực vật, vitamin và khoáng chất giúp bé phát triển trí não, tăng cường đề kháng. Tuy nhiên, mẹ cần xay hạt thật mịn để bé dễ tiêu hóa, không nên trộn lẫn nhiều loại hạt cùng lúc. Đồng thời, chỉ cho bé ăn một lượng nhỏ trong lần đầu, tránh nguy cơ dị ứng hoặc đầy bụng khó tiêu.
Với bé dưới 1 tuổi, mẹ nên ưu tiên sử dụng các loại gia vị tự nhiên từ thảo mộc như gừng, tỏi, rau mùi, hành lá, húng quế… để tăng hương vị mà vẫn an toàn cho hệ tiêu hóa non nớt của bé. Khi bé trên 1 tuổi, mẹ có thể bắt đầu dùng một lượng nhỏ muối, đường hoặc nước mắm, nhưng cần nêm thật nhạt để tránh ảnh hưởng đến thận và vị giác của bé sau này.

Qua bài viết trên mong rằng đã giúp mẹ biết cách nấu bột ăn dặm ngọt hoặc cách nấu bột mặn cho trẻ 6 tháng tuổi. Giai đoạn ăn dặm là bước ngoặt đầu tiên giúp bé khám phá thế giới ẩm thực. Mẹ đừng quá lo lắng nếu bé chưa ăn nhiều ngay từ đầu; chỉ cần kiên trì, đổi món linh hoạt và giữ tinh thần thoải mái, bé sẽ sớm yêu thích việc ăn uống và hấp thu tốt hơn mỗi ngày.
Tài liệu tham khảo:
(1) HMO (2’FL): Giúp hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn có hại (Lewis và cộng sự, 2015); (Reverri và cộng sự, 2018).
(2) GOS & HMO (2’FL) : Giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh và hàng rào thành ruột (Ben và cộng sự 2008), (Lindner và cộng sự, 2023).
(3) Prebiotics and Probiotics: Giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng (Sazawal và cộng sự, 2010).