Trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột do đâu? Dấu hiệu và cách chữa

1. Nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ em là gì?

Nhiễm khuẩn đường ruột, hay còn gọi viêm đường ruột, là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em, do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập vào hệ tiêu hóa. Từ đó gây nên tình trạng tiêu chảy cấp tính, trẻ đau quặn bụng, đi tiêu phân nước liên tục trong vài ngày, thậm chí có nhầy máu.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêu chảy là nguyên nhân gây tử vong thứ 2 ở trẻ em. Mỗi năm ước tính có khoảng 525.000 trẻ em trên toàn thế giới tử vong do các bệnh về tiêu chảy. Trong đó, cơ thể trẻ em có hệ miễn dịch yếu nên nguy cơ bị viêm đường ruột ở trẻ em rất cao. Đặc biệt là tại các quốc gia đang phát triển như Việt Nam.

2. Triệu chứng nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh

Các dấu hiệu nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em thường gặp là: 

   • Đau bụng: Cơn đau quặn bụng sẽ làm con quấy khóc, đau bụng dữ dội. Đi kèm theo là triệu chứng chướng bụng, đầy hơi và sốt.

   • Tiêu chảy: Bé bị nhiễm khuẩn đường ruột sẽ bị tiêu chảy, đi phân lỏng lẫn với chất nhầy hay máu nhiều ngày dẫn đến tình trạng cơ thể thiếu nước nghiêm trọng.

   • Bú kém, chán ăn: Khi hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp bất thường, con sẽ cảm thấy chán ăn, bỏ bú, điều này ảnh hưởng tới sự phát triển về thể chất và cân nặng của trẻ.

   • Ho và sổ mũi: Trẻ sẽ xuất hiện các triệu chứng ho và sổ mũi, khiến cơ thể lúc nào cũng trong trạng thái mệt mỏi, xanh xao và hốc hác.

   • Buồn nôn: Trẻ nôn trớ thường xuyên.

Tốt nhất, khi thấy các biểu hiện nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần tìm cách khắc phục kịp thời để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con.

3. Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột

Viêm đường ruột ở trẻ em chủ yếu do vi khuẩn có hại xâm nhập vào hệ tiêu hóa và gây bệnh. Có rất nhiều nguyên nhân khiến vi khuẩn dễ xâm nhập như:

   • Trẻ bị nhiễm vi khuẩn từ lúc mới sinh: Không đảm bảo môi trường vô trùng khi sinh nở, có thể khiến mẹ bị nhiễm vi khuẩn Campylobacter hoặc E.Coli. Từ đó, truyền sang cho bé các cơ quan hô hấp như mũi, miệng.

   • Hệ tiêu hóa trẻ còn non nớt: Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn rất non nớt, dễ bị các vi khuẩn gây viêm ruột như Campylobacter, Salmonella, Shigella, E.coli… xâm nhập.

   • Nhiễm vi khuẩn từ thức ăn: Quá trình nhiễm khuẩn diễn ra khi trẻ được 6 tháng tuổi và đã bắt đầu ăn dặm. Vi khuẩn có thể đến từ các loại thực phẩm không an toàn, sơ chế không đảm bảo… từ đó rối loạn đường tiêu hóa của trẻ.

   • Môi trường sống không đảm bảo vệ sinh: Nguyên nhân nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em đến từ thói quen sinh hoạt hằng ngày. Vi khuẩn có thể lây nhiễm trực tiếp từ gối, chăn, màn, nguồn nước,…

   • Trẻ ăn uống thiếu chất gây suy dinh dưỡng: Nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Theo đó suy dinh dưỡng do ăn uống thiếu vi chất sẽ làm giảm sự hình thành kháng thể và hệ thống miễn dịch. Từ đó mầm bệnh, vi khuẩn dễ xâm nhập dẫn đến nhiễm trùng đường ruột.

   • Một số nguyên nhân khác: Trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột có thể là do chạm vào đồ vật của người đang bị bệnh này, hay có thói quen cho tay vào miệng làm virus lây truyền vào cơ thể.

4. Trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột có nguy hiểm không?

Viêm đường ruột ở trẻ sơ sinh là tác nhân khiến trẻ bị tiêu chảy, biếng ăn, sút cân và để lại nhiều hậu quả khá nghiêm trọng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể làm cho hệ tiêu hóa của trẻ ngày càng kém đi, ăn uống không tốt, khả năng hấp thụ dinh dưỡng sụt giảm ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển về thể chất và cân nặng của trẻ.

Viêm đường ruột ở trẻ em kéo dài còn khiến trẻ mất nước nghiêm trọng và có thể dẫn đến các biến chứng phức tạp về đường ruột. Ngoài ra, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, nhiễm khuẩn đường ruột là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới. 

5. Mẹ nên chăm sóc trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột thế nào?

Khi nhận thấy các triệu chứng nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần theo dõi tình trạng của con. Tùy vào mức độ nặng hay nhẹ mà bố mẹ sẽ áp dụng phương pháp chăm sóc phù hợp. 

5.1. Viêm ruột ở trẻ sơ sinh nhẹ

Trong trường hợp này, mẹ có thể tự chăm sóc trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột nhẹ tại nhà. Cơ thể trẻ sẽ dễ mất nước, vì vậy mẹ nên cho bé bú và uống nhiều nước. 

Với trẻ ăn dặm, mẹ có thể bổ sung cho bé các loại trái cây giàu kali (như chuối, cam, nước dừa…) và chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giúp con hấp thu dưỡng chất tốt hơn. Lưu ý, nên ưu tiên các món ăn dạng mềm để bé dễ nuốt và tiêu hóa. 

Bên cạnh đó, mẹ có thể cho bé uống thêm trà gừng hay húng quế, các loại đồ uống này sẽ giúp xoa dịu dạ dày và giảm nguy cơ viêm đường ruột ở trẻ sơ sinh. Trường hợp muốn cho bé dùng dung dịch bù điện giải oresol, phụ huynh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và tuân thủ theo hướng dẫn in trên bao bì. Nếu mẹ chăm sóc đúng cách thì sau vài ngày sức khỏe của bé sẽ ổn định.

5.2. Viêm ruột ở trẻ sơ sinh nặng

Khi triệu chứng nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh trở nặng như tiêu chảy kèm theo sốt, trong phân có chất nhầy và máu, tiểu ít, nôn mửa, không bú được, đổ mồ hôi, lạnh tay và lừ đừ... thì phải ngay lập tức đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời.

Lưu ý, bố mẹ không được chủ quan, tự ý mua thuốc và điều trị cho trẻ tại nhà vì có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Thuốc chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ.

6. Cách phòng ngừa nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh

Để tránh nguy cơ bé bị nhiễm khuẩn đường ruột, bố mẹ có thể bỏ túi những cách phòng ngừa dưới đây: 

   • Giữ gìn vệ sinh cá nhân, môi trường sống cho trẻ sạch sẽ.

   • Người chăm sóc trẻ phải vệ sinh sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng trước khi tiếp xúc với trẻ.

   • Cung cấp đầy đủ dưỡng chất và hướng dẫn trẻ nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt.

   • Nguồn thực phẩm ăn dặm của bé phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, an toàn. Đồng thời hạn chế cho trẻ ăn những thực phẩm chế biến sẵn.

   • Dạy trẻ cách rửa tay và hạn chế tiếp xúc với vật nuôi hay nguồn nước bị ô nhiễm.

   • Với những bé không được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn, nên sử dụng các loại sữa công thức có đạm mềm nhỏ, để giúp trẻ dễ tiêu hóa và hấp thu. Ngoài ra, cũng nên ưu tiên các sản phẩm sữa có bổ sung dưỡng chất HMO giúp tăng cường đề kháng và chất xơ PureGOS để bảo vệ lợi khuẩn đường ruột.​​​​​​​

Sữa Friso Gold Pro cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng tạo cho bé nền tảng tiêu hóa khỏe, đề kháng vững vàng để chống lại các tác nhân gây hại. Trong công thức sữa đặc biệt chứa dưỡng chất quý HMO có trong sữa mẹ, giúp cân bằng hệ vi sinh đường và tăng cường miễn dịch tự nhiên, qua đó giảm nguy cơ ốm vặt, cho bé phát triển khỏe mạnh ngay từ giai đoạn đầu đời.  Chưa hết, sữa Friso Gold Pro còn bổ sung thêm chất xơ PureGOS, góp phần bảo vệ sức khỏe đường ruột, ngăn ngừa tiêu chảy và nhiều vấn đề về tiêu hóa. Bên cạnh đó, hương vị sữa thanh mát ngọt lành tự nhiên, không chứa đường và hương liệu nên mẹ an tâm con uống ngon, hấp thu tốt và dễ tiêu hóa mà không lo bị sâu răng hay béo phì.

Nhìn chung, tình trạng trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn đường ruột có thể lặp lại nhiều lần, nhất là ở trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện và trẻ trong độ tuổi đi học do tiếp xúc với môi trường mới, nhiều đồ vật khác nhau. Do đó, mẹ nên nắm cách phòng ngừa từ sớm để bảo vệ sức khỏe cho con yêu tăng trưởng khỏe mạnh.