Trẻ 4 tháng mọc răng có sao không? Cha mẹ cần làm gì lúc này?

1. Trình tự mọc răng sữa ở trẻ như thế nào?

Quá trình mọc răng sữa của mỗi trẻ có thể khác nhau, tuy nhiên, hầu hết các bé sẽ tuân theo một trình tự phổ biến. Dưới đây là thứ tự mọc răng sữa của trẻ:

• 6 - 9 tháng: Mọc 4 răng cửa giữa ở hàm dưới và hàm trên.
• 7 - 10 tháng: Mọc tiếp hai răng cửa trên.
• 12 - 14 tháng: Hai chiếc răng bên trong thuộc hàm trên và hàm dưới bắt đầu nhú lên.
• 16 - 18 tháng: Bốn răng nanh sữa sẽ nhú mọc.
• 20 - 30 tháng: Mọc bốn chiếc răng hàm sữa cuối cùng.

2. Trẻ 4 tháng mọc răng chưa? Trẻ 4 tháng mọc răng có sao không?

Mặc dù trẻ thường mọc chiếc răng sữa đầu tiên khi được 6 tháng tuổi, tuy nhiên nhiều trẻ vẫn có thể mọc sớm hơn, chẳng hạn vào 4, 5 tháng tuổi. Theo đó, trẻ 4 tháng tuổi mọc răng là một hiện tượng hoàn toàn bình thường, không có gì đáng lo ngại, và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Thời điểm mọc răng sớm hay muộn tùy thuộc vào yếu tố di truyền, dinh dưỡng nên mỗi trẻ sẽ có một mốc thời gian khác nhau, có trẻ mọc sớm, có trẻ muộn hơn, điều này không phải là hiếm gặp.

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến thời gian mọc răng của trẻ

Như đã chia sẻ, thời điểm chiếc răng đầu tiên của bé nhú lên phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, di truyền và chế độ dinh dưỡng là hai yếu tố có ảnh hưởng rõ rệt nhất đến quá trình này.

• Di truyền: Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định thời gian mọc răng của trẻ. Nếu cha mẹ hoặc người thân trong gia đình có tiền sử mọc răng sớm, khả năng cao em bé cũng sẽ thừa hưởng đặc điểm này.
• Chế độ dinh dưỡng: Dinh dưỡng, đặc biệt là canxi và vitamin D, là nền tảng cho sự phát triển của xương và răng. Do đó, nếu em bé được cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sẽ có hệ xương răng chắc khỏe, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mọc răng đúng thời điểm (hoặc có thể mọc sớm hơn so với bạn đồng trang lứa). Ngược lại, việc thiếu hụt dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình này.

4. Dấu hiệu mọc răng ở trẻ 4 tháng

Trẻ 4 tháng tuổi có xu hướng mọc răng sớm sẽ xuất hiện những dấu hiệu đặc trưng như hay cáu kỉnh và quấy khóc, chảy nhiều nước dãi, nướu đỏ, thích nhai, gặm đồ vật… Cụ thể là:

• Quấy khóc và khó chịu: Cảm giác đau và ngứa ngáy khi răng đang nhú lên khỏi nướu thường khiến bé khó chịu, dẫn đến hay hay quấy khóc, cáu kỉnh hơn bình thường.
• Chảy nhiều nước dãi: Mọc răng kích thích tuyến nước bọt hoạt động mạnh hơn, dẫn đến hiện tượng chảy nhiều dãi.
• Nướu sưng, đỏ: Đây là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của việc mọc răng. Khi răng chuẩn bị trồi lên, vùng nướu tại vị trí đó sẽ bị sưng, tấy đỏ và có thể nhìn thấy một mầm răng nhỏ màu trắng bên dưới.
• Thích cắn, nhai, gặm: Nhiều trẻ 4 tháng rưỡi mọc răng có xu hướng cắn, nhai hoặc gặm bất cứ vật gì trong tầm tay. Đây là một phản xạ tự nhiên giúp con xoa dịu cơn đau ngứa ở vùng nướu đang sưng nên cha mẹ đừng quá lo lắng.
• Bỏ bú, biếng bú: Hành động mút khi bú có thể làm tăng áp lực lên vùng nướu nhạy cảm, gây cảm giác khó chịu. Từ đó làm bé bú ít hơn, bỏ bú giữa chừng hoặc thậm chí từ chối bú hoàn toàn.
• Sốt nhẹ: Một số trẻ có thể bị sốt nhẹ, thường dưới 38°C, khi mọc răng do phản ứng viêm tại nướu. Đây là một phản ứng bình thường của cơ thể và thường không kéo dài quá lâu. Tuy nhiên, nếu bé sốt cao hơn hoặc kèm theo các triệu chứng khác, cha mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý khác.
• Ngủ ít: Sự khó chịu và đau nhức do mọc răng có thể làm gián đoạn giấc ngủ, khiến bé ngủ không sâu giấc, hay thức dậy và quấy khóc.

5. Trẻ 4 tháng mọc răng, cha mẹ cần làm gì?

Bên cạnh thắc mắc trẻ 4 tháng mọc răng có sao không, phụ huynh cũng rất quan tâm lúc này nên làm gì? Theo đó, để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và đảm bảo phát triển khỏe mạnh, cha mẹ cần chăm sóc đúng cách như sau:

5.1. Theo dõi sát sao trẻ

Trong giai đoạn này, cha mẹ cần chú ý quan sát các biểu hiện của con để có biện pháp hỗ trợ kịp thời. Việc theo dõi nhiệt độ, tình trạng ăn uống và giấc ngủ của bé sẽ giúp cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường. Nếu bé có biểu hiện sốt cao, tiêu chảy kéo dài hoặc quấy khóc không dứt, cần đưa con đến gặp bác sĩ.

5.2. Vệ sinh răng miệng của trẻ sạch sẽ

Việc giữ vệ sinh răng miệng cho bé là rất quan trọng, ngay cả trước khi chiếc răng đầu tiên nhú lên. Cha mẹ nên dùng gạc mềm hoặc khăn sạch thấm nước ấm để lau nhẹ nhàng nướu của bé sau mỗi cữ bú và trước khi đi ngủ. Khi răng đã mọc, có thể dùng bàn chải silicon mềm dành cho trẻ sơ sinh để làm sạch răng và nướu.

5.3. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng

Trong giai đoạn mọc răng, trẻ thường dễ gặp các vấn đề sức khỏe (như ốm vặt, rối loạn tiêu hóa) do miễn dịch kém và khả năng tiếp xúc với mầm bệnh tăng lên. Nguyên nhân là vì lượng kháng thể mẹ truyền cho con trong thai kỳ đang dần giảm sút, trong khi việc ngứa nướu khiến trẻ hay đưa tay hoặc đồ vật vào miệng; từ đó tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh và rối loạn tiêu hóa dễ xâm nhập vào cơ thể.

Vậy mẹ cần làm gì để giúp con khỏe mạnh hơn trong giai đoạn này? Ở tháng thứ 4, nguồn dinh dưỡng duy nhất của trẻ vẫn là sữa mẹ hoặc sữa công thức. Vì thế, mẹ nên tiếp tục cho bé bú mẹ đều đặn, bởi trong sữa mẹ có nhiều kháng thể tự nhiên cùng dưỡng chất quý như HMO giúp củng cố hệ miễn dịch và tăng cường sức khỏe đường ruột từ bên trong.

Với bé sử dụng sữa công thức, mẹ nên ưu tiên sản phẩm được phát triển dựa trên những ưu việt của sữa mẹ như có đạm mềm, nhỏ, tự nhiên để bé dễ tiêu hóa, dễ hấp thu. Đồng thời sữa nên chứa các dưỡng chất như Milk Lipid Complex (hỗn hợp chất béo tự nhiên) kết hợp HMO, lợi khuẩn Probiotics và chất xơ GOS. Những thành phần này không chỉ hỗ trợ tiêu hóa, mà còn giúp bảo vệ bé theo cơ chế 3 “tầng” đề kháng đường ruột:

• Ngăn chặn hại khuẩn gây bệnh xâm nhập vào đường ruột (1).
• Tăng cường lợi khuẩn, nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh và củng cố hàng rào bảo vệ ruột (2).
• Giảm nguy cơ nhiễm trùng (3).

Khi có đường ruột khỏe mạnh, chiếc bụng của bé sẽ thực hiện chức năng tiêu hóa, hấp thu tối ưu dinh dưỡng và giảm nguy cơ đầy hơi, chướng bụng… Ngoài ra, điều này còn góp phần tăng cường đề kháng và miễn dịch tự nhiên, vì có hơn 70% hệ miễn dịch nằm tại đường ruột. Nhờ đó, bé yêu có nền tảng vững vàng từ bên trong để thuận lợi phát triển và tăng trưởng tối ưu về thể chất và trí não.

5.4. Áp dụng các mẹo giảm sưng, đau nướu

Để giúp bé giảm đau, cha mẹ có thể dùng ngón tay sạch massage nhẹ nhàng lên vùng nướu bị sưng của con. Hoặc một cách khác là cho bé gặm vòng ngậm nướu chuyên dụng đã được làm lạnh nhẹ (không phải làm đông đá), nhằm làm dịu cảm giác khó chịu.

5.5. Liên hệ với bác sĩ để được tư vấn

Hầu hết các trường hợp mọc răng đều không cần can thiệp y tế, tuy nhiên cha mẹ không nên chủ quan. Nếu bé sốt cao trên 38.5°C, phát ban, tiêu chảy nặng hoặc có bất kỳ triệu chứng nào, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ để giúp xác định nguyên nhân và đưa ra lời khuyên chăm sóc phù hợp.

6. Câu hỏi thường gặp

Xoay quanh vấn đề trẻ 4 tháng mọc răng có sao không, cha mẹ còn có một số thắc mắc như:

6.1. Trẻ 4 tháng mọc răng có nên cho ăn dặm?

Trẻ 4 tháng tuổi không nên cho ăn dặm, ngay cả khi đã mọc răng. Bởi hệ tiêu hóa của trẻ dưới 6 tháng tuổi vẫn chưa phát triển hoàn thiện để có thể xử lý các loại thực phẩm khác, ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức. Việc cho trẻ ăn dặm quá sớm có thể dẫn đến nguy cơ rối loạn tiêu hóa, dị ứng thực phẩm và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe về lâu dài.

6.2. Răng sữa mọc sớm thì răng vĩnh viễn có mọc sớm không?

Việc răng sữa mọc sớm không đồng nghĩa rằng răng vĩnh viễn cũng sẽ mọc sớm hơn. Thời gian mọc răng vĩnh viễn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như di truyền, dinh dưỡng và sự phát triển của mầm răng vĩnh viễn, không chỉ đơn thuần dựa vào thời điểm mọc răng sữa. Do đó, không có mối liên hệ trực tiếp nào giữa hai quá trình này.

Tóm lại, thắc mắc trẻ 4 tháng mọc răng có sao không đã được giải đáp là hoàn toàn bình thường và không đáng lo ngại. Đây là một cột mốc phát triển tự nhiên, dù có thể đến sớm hơn so với dự kiến ở một số trẻ. Điều quan trọng nhất là cha mẹ cần trang bị kiến thức chăm sóc đúng cách để đồng hành và giúp con vượt qua giai đoạn khó chịu này một cách nhẹ nhàng nhất.

Tài liệu tham khảo:

(1) HMO (2’FL): Giúp hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn có hại (Lewis và cộng sự, 2015); (Reverri và cộng sự, 2018).

(2) GOS & HMO (2’FL) : Giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh và hàng rào thành ruột (Ben và cộng sự 2008), (Lindner và cộng sự, 2023).

(3) Prebiotics and Probiotics: Giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng (Sazawal và cộng sự, 2010).