Trẻ 4 tháng tập ngồi được chưa? Mấy tháng cho bé tập ngồi?

1. [Giải đáp] Trẻ 4 tháng tập ngồi được chưa?

Trẻ 4 tháng có thể tập ngồi được. Tuy nhiên cha mẹ lưu ý chỉ nên cho trẻ 4 tháng tập ngồi khi có sự hỗ trợ (tức có cha mẹ đỡ từ đằng sau), không để trẻ tự ngồi một mình và thời gian tập ngồi không nên kéo dài quá lâu (chỉ khoảng vài phút).

Ở giai đoạn 4 tháng tuổi, nhiều bé đã có thể ngẩng cao đầu, giữ đầu vững khi lật, chống tay nâng phần ngực mà không áp ngực xuống sàn. Nếu bé 4 tháng tuổi có những biểu hiện này, xin chúc mừng cha mẹ bởi bé đã sẵn sàng tập ngồi.

2. Mấy tháng cho bé tập ngồi là tốt nhất?

Thời điểm tốt nhất để cho bé tập ngồi là khoảng 5 - 6 tháng tuổi. Như đã đề cập, nếu từ 4 tháng mà trẻ đã có cơ cổ và cơ lưng cứng cáp sớm, cha mẹ có thể cho trẻ tập ngồi trong giai đoạn này. Ngược lại thì có thể chờ đến khi con được 5 - 6 tháng để tập ngồi.

2.1. Giai đoạn từ 3 - 4 tháng tuổi

Ở giai đoạn này, sức mạnh vùng cổ và khả năng kiểm soát đầu của một số bé sẽ cải thiện rõ rệt. Bé có thể nâng đầu lên khoảng 45 độ và giữ vững khi nằm sấp, thậm chí biết chống tay nâng cả đầu và ngực khỏi mặt sàn. Nếu nhận thấy bé yêu của mình có những biểu hiện này, cha mẹ có thể bé tập ngồi từ 4 tháng tuổi.

2.2. Giai đoạn từ 5 - 6 tháng tuổi

Ban đầu, bé chỉ ngồi được trong thời gian ngắn do chưa có điểm tựa và chưa quen giữ thăng bằng. Khi được luyện tập đều đặn mỗi ngày, bé sẽ dần biết cách kiểm soát cơ thể và chống hai tay xuống đất để giữ vững tư thế. Đây cũng là thời điểm bắt đầu tập ngồi lý tưởng với hầu hết các bé.

2.3. Giai đoạn từ 7 - 9 tháng tuổi

Mấy tháng thì tập cho bé ngồi độc lập (ngồi một mình mà không cần cha mẹ hỗ trợ)? Câu trả lời chính là 7 - 9 tháng tuổi. Trong đó:

• Khoảng 7 - 8 tháng tuổi, bé đã có thể ngồi vững mà không cần hỗ trợ hay chống tay để giữ thăng bằng như trước. Sau đó, bé có thể còn biết xoay người khi đang ngồi để với lấy đồ vật mình thích.
• Từ 9 tháng tuổi trở lên, bé ngồi vững và có thể tự chuyển đổi linh hoạt giữa tư thế ngồi và đứng khi vịn vào đồ vật xung quanh.

3. Bé 4 tháng tập ngồi có nguy cơ gù lưng không?

Có thể, bé 4 tháng tập ngồi có thể bị gù lưng nếu ép bé ngồi quá lâu hoặc tập ngồi sai cách. Ở giai đoạn này, cột sống của nhiều bé vẫn còn mềm, các cơ lưng và cơ bụng chưa đủ khỏe để nâng đỡ toàn bộ phần thân trên. Khi đặt vào tư thế ngồi vượt quá khả năng, bé dễ bị cong lưng về trước, lâu dần hình thành thói quen ngồi khom, ảnh hưởng đến tư thế và sự phát triển tự nhiên của cột sống.

Ngoài ra, việc cho bé 4 tháng ngồi một mình, dùng gối chèn hoặc ghế tập ngồi cố định trong thời gian dài cũng làm tăng áp lực lên cột sống. Điều này làm tăng nguy cơ gù lưng hoặc lệch tư thế khi trẻ lớn lên.

Mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau, có bé cứng cáp sớm nhưng cũng có bé cần nhiều thời gian hơn. Vì vậy, cha mẹ nên quan sát kỹ các dấu hiệu sẵn sàng của con và chỉ hỗ trợ tập ngồi khi bé đã đủ vững, nhằm hạn chế nguy cơ gù lưng.

4. Hướng dẫn cách cho trẻ 4 tháng tập ngồi an toàn, tránh bị gù lưng

Sau khi đã biết trẻ mấy tháng tập ngồi và bé 4 tháng tuổi tập ngồi được chưa, cha mẹ cần đặc biệt chú ý cách tập sao cho phù hợp với khả năng phát triển của bé, tránh gây áp lực lên cột sống và hạn chế nguy cơ gù lưng.

4.1. Khuyến khích nằm sấp

Nằm sấp giúp tăng cường cơ cổ, cơ lưng và cơ vai – những nhóm cơ cần thiết để bé tập ngồi sau này. Cha mẹ nên cho bé nằm sấp mỗi ngày với thời gian phù hợp, vừa giúp bé rèn sức mạnh thân trên, vừa hỗ trợ phát triển khả năng kiểm soát đầu và tư thế.

4.2. Cho trẻ tập ngồi khi có cha mẹ hỗ trợ

Với trẻ 4 tháng tuổi, việc tập ngồi chỉ nên thực hiện khi có cha mẹ đỡ phía sau lưng hoặc giữ hông cho bé. Bé không nên tự ngồi một mình hay ngồi quá lâu. Theo đó, cha mẹ có thể để bé ngồi giữa hai chân khi mình ngồi khoanh tròn trên sàn hoặc nhẹ nhàng kẹp hai chân bé vào đùi. Lưu ý giữ lưng bé thẳng, tránh để bị cong hay vẹo.

4.3. Sử dụng đồ chơi thu hút bé

Cha mẹ có thể đặt đồ chơi trước mặt bé khi tập ngồi để khuyến khích bé ngẩng đầu, giữ lưng thẳng và tập trung quan sát. Việc với tay lấy đồ chơi giúp bé vận động chủ động hơn, rèn khả năng giữ thăng bằng và kiểm soát cơ thể, thay vì bị đặt vào tư thế ngồi một cách thụ động.

4.4. Di chuyển bé thường xuyên

Cha mẹ không nên để bé giữ một tư thế quá lâu, kể cả khi bé đang tập ngồi. Thay vào đó, hãy thường xuyên thay đổi tư thế cho bé bằng cách đỡ người và giúp bé lăn nhẹ trên nệm hoặc chăn mềm. Việc này sẽ khuyến khích bé vận động chủ động và phát triển khả năng kiểm soát cơ thể.

4.5. Massage cho bé

Massage nhẹ nhàng vùng lưng, cổ và tay chân giúp kích thích tuần hoàn máu, thư giãn cơ và hỗ trợ phát triển hệ cơ - xương của bé. Khi được massage thường xuyên, cơ lưng của bé sẽ dẻo dai hơn, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tập ngồi an toàn và đúng cách.

4.6. Đảm bảo cho trẻ bú đầy đủ

Ở giai đoạn 4 tháng tuổi, sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính của bé, vì vậy cha mẹ cần đảm bảo bé được bú đủ lượng sữa theo nhu cầu hằng ngày.

Đối với trẻ uống sữa công thức, mẹ nên chọn sản phẩm có đạm nhỏ, tự nhiên hỗ trợ trẻ tiêu hóa, hấp thu dễ dàng. Đồng thời mẹ cũng nên chọn sữa có chứa các dưỡng chất giúp nuôi dưỡng đường ruột khỏe mạnh, hỗ trợ tăng cường đề kháng đường ruột như Milk Lipid Complex (hỗn hợp chất béo tự nhiên), HMO (Human Milk Oligosaccharides), chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) và lợi khuẩn Probiotics. Sự kết hợp của những dưỡng chất này không chỉ hỗ trợ tiêu hóa, mà còn giúp bảo vệ bé theo cơ chế 3 “tầng” đề kháng đường ruột:

• Ngăn chặn hại khuẩn gây bệnh xâm nhập vào ruột (1).
• Tăng lợi khuẩn, nuôi dưỡng hệ vi sinh ruột khỏe và củng cố hàng rào bảo vệ ruột (2).
• Giảm nguy cơ nhiễm trùng (3).

Khi có sức khỏe đường ruột tốt, sức đề kháng tự nhiên của trẻ cũng vững vàng hơn bởi có đến 70% tế bào miễn dịch nằm tại đường ruột. Nhờ đó giúp con có điều kiện thuận lợi để phát triển tốt về thể chất và trí não.

4.7. Những cách khác

Bên cạnh việc tập vận động phù hợp, cha mẹ cần chú ý cho trẻ tắm nắng đúng thời điểm, chẳng hạn như là 7 - 9 giờ sáng (mùa đông), 6 - 8 giờ sáng mùa hè và sau 4 - 5 giờ chiều. Đồng thời, mẹ cũng có thể bổ sung vitamin D hoặc D3 theo chỉ định của bác sĩ nhằm tăng khả năng hấp thu canxi và hỗ trợ phát triển xương.

5. Vậy trẻ 4 tháng tuổi đã bế ngồi được chưa?

Được, trẻ 4 tháng tuổi đã có thể bế ngồi được. Đây là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm, bên cạnh thắc mắc bé 4 tháng hay bé 4 tháng rưỡi tập ngồi được chưa.

Bế ngồi là tư thế bé ngồi trong lòng cha mẹ và được nâng đỡ hoàn toàn. Khi được bế ở tư thế ngồi, hướng mặt ra phía trước, bé có cơ hội quan sát thế giới xung quanh từ góc nhìn cao và rộng hơn, qua đó kích thích thị giác và khơi gợi sự tò mò khám phá. Nhờ cột sống và cơ thể luôn được nâng đỡ chắc chắn từ phía sau, cha mẹ có thể yên tâm bế bé ở tư thế này khi bé được khoảng 4 tháng tuổi.

Ngoài bế ngồi, cha mẹ cũng có thể áp dụng những tư thế bế khác dành cho trẻ 4 tháng tuổi như:

• Bế ngửa: Trước tiên, mẹ mở hai bàn tay, một tay đỡ phần gáy và cổ, tay còn lại nâng mông bé rồi nhẹ nhàng nhấc bé lên sát ngực. Sau đó, từ từ hạ tay để lưng bé nằm dọc theo cánh tay mẹ, đầu bé tựa ở khuỷu tay, tay còn lại ôm giữ phần hông. Khi bế ở tư thế ngồi, mẹ có thể đặt bé ngồi trong lòng mà vẫn đảm bảo một tay luôn nâng đỡ đầu và cổ cho bé.
• Bế vác: Mẹ đặt hai tay dưới nách để nhấc bé lên, sao cho ngực và bụng bé tựa vào ngực mẹ. Một tay đỡ phần mông, tay còn lại ôm lưng bé, để cằm bé tựa lên vai mẹ và hai chân ôm quanh hông.
• Bế một bên: Cách bế này phù hợp khi bé đã kiểm soát tốt đầu và cổ. Mẹ đặt bé tựa sát vào một bên hông, một chân bé ở phía sau lưng mẹ, chân còn lại ở phía trước bụng. Cánh tay cùng bên dùng để nâng đỡ hông bé, tay còn lại có thể hỗ trợ thêm phần lưng hoặc hông để đảm bảo an toàn.
• Bế nằm sấp: Mẹ duỗi một cánh tay để đỡ dọc theo bụng và ngực bé, tay còn lại nâng đỡ lưng và hông. Với tư thế này, mẹ có thể nhẹ nhàng đung đưa bé, giúp bé thư giãn, vui chơi và làm quen với cảm giác chuyển động của cơ thể.

6. Những lưu ý khi tập hoặc bế ngồi cho trẻ 4 tháng tuổi

Trước khi cho trẻ 4 tháng tuổi tập hoặc bế ngồi, cha mẹ cần lưu ý thêm một số điều sau để đảm bảo an toàn và hỗ trợ sự phát triển đúng cách:

• Luôn hỗ trợ đầu, cổ và lưng của bé khi bế hoặc cho bé ngồi, tránh để bé tự ngồi một mình.
• Không cho bé ngồi quá lâu một chỗ, kể cả khi bé đã quen tập ngồi.
• Chọn bề mặt mềm, ổn định và an toàn khi tập ngồi cho bé, tránh bề mặt quá cứng.
• Theo dõi phản ứng của bé, nếu bé mệt, khó chịu, quấy khóc, mẹ nên ngừng tập và nghỉ ngơi.
• Tránh dùng ghế tập ngồi cố định lâu dài hoặc thiết bị bó buộc cơ thể bé.
• Khuyến khích bé nằm sấp hàng ngày để tăng cường sức mạnh cơ lưng và cổ.
• Luôn tập ngồi với sự giám sát trực tiếp của người lớn, không để bé một mình.
• Điều chỉnh việc tập ngồi theo kỹ năng vận động và mức độ phát triển của bé, không ép bé vượt quá khả năng.
• Kết hợp tập ngồi với các hoạt động vận động khác để bé phát triển toàn diện.

Đến đây mong rằng đã giúp cha mẹ biết được trẻ 4 tháng tập ngồi được chưa và tập ngồi cho bé mấy tháng. Mỗi em bé có tốc độ phát triển khác nhau, vì vậy cha mẹ không nên quá vội vàng cho bé tập ngồi sớm. Quan trọng nhất là quan sát dấu hiệu sẵn sàng của con, hỗ trợ đúng cách và tạo môi trường vận động an toàn để bé phát triển toàn diện.

Tài liệu tham khảo:

(1) HMO (2’FL): Giúp hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn có hại (Lewis và cộng sự, 2015); (Reverri và cộng sự, 2018).

(2) GOS & HMO (2’FL) : Giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh và hàng rào thành ruột (Ben và cộng sự 2008), (Lindner và cộng sự, 2023).

(3) Prebiotics and Probiotics: Giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng (Sazawal và cộng sự, 2010).